Jaren van onderhandelingen en frustraties hebben nog niet geleid tot een vrede of tweestatenoplossing. Er zijn al veel pogingen geweest om vrede te bereiken. Tot nu toe zonder succes.
Op dit moment lijkt vrede verder weg dan ooit. Er zijn geen lopende initiatieven. Beide partijen lijken ook geen enkele stap te willen maken richting de ander. De Palestijnen zijn hard bezig om vrede via de VN eenzijdig af te dwingen. Samen met de Arabische landen en hun bondgenoten komen ze met de ene na de andere resolutie. De VN-veroordelingen en de inhoud hiervan zijn zo ver doorgeschoten dat elke zinnige man dit niet meer serieus neemt. Vandaar dat Israël alle resoluties bijna op voorhand al naast zich neerlegt.
Waarom dan toch een geluid van hoop? Wat is er veranderd dat zo maar de weg naar vrede geopend kan worden?
Er zijn drie belangrijke redenen waarom we nu opeens een andere wereld hebben.
Ten eerste is er in het Midden-Oosten een groot conflict gaande tussen de Sjiieten (Iran) en de Soennieten (Saoedi-Arabië). Dit conflict was er altijd al, maar lijkt nu te ontbranden. Iran wint in grote snelheid aan macht. Door de Arabische lente heeft het veel aan invloed gewonnen in Irak, Syrië, Jemen en Libanon. Dit is tegen het zere been van Saoedi-Arabië. Om zijn invloed te vergroten is er op dit moment een toenadering tussen Israël en Saoedi-Arabië. Israël zou wel eens een belangrijke militaire bondgenoot kunnen worden voor de Saoediërs. Hamas en Fatah (beide Soennitisch) zijn zeer afhankelijk van de steun van Saoedi-Arabië. Wellicht is het onder druk van Saoedi-Arabië dat er dit jaar een overeenkomst is gesloten om samen weer het land te regeren. Zodra Israël en Saoedi-Arabië samen een bondgenootschap gaan vormen zou het Israëlisch-Palestijnse conflict wel eens een enorme last kunnen vormen. Het zou logisch zijn dat Saoedi-Arabië de Palestijnen gaat dwingen om tot een oplossing te komen. De regering van eenheid tussen de PA en Hamas zou dan ook een eerste stap kunnen blijken om met vereende krachten tot een oplossing te komen.
Ten tweede is sinds vorig jaar Trump aan de macht. De VS hebben altijd veel invloed gehad op het vredesproces. Nu de ambassade naar Jeruzalem gaat verhuizen lijkt er een status quo te zijn verbroken. Tot nu toe konden de Palestijnen via de VN Israël dwingen te doen wat hun het best uitkwam. Er was geen pressie om noodzakelijke concessies te doen aan Palestijnse kant. De VN dwingt namelijk alleen Israël om concessies te doen. Dit lijkt nu veranderd met de verplaatsing van de ambassade naar Jeruzalem. In de nieuwe situatie hebben de Palestijnen opeens wel wat te verliezen, namelijk de hoofdstad Jeruzalem. Wat als er meer landen nu hun ambassade naar Jeruzalem gaan verhuizen? Is er daarmee dan een acceptatie dat Jeruzalem de hoofdstad is van Israël en dus niet van de Palestijnen? Er is dus druk aan de Palestijnse kant om wat te gaan doen voordat ze één van hun belangrijke kaarten gaan verliezen. Daarbij komt ook nog eens de druk dat Trump de financiële steun eventueel wil gaan stopzetten. De Palestijnse economie is zeer afhankelijk van deze financiële hulp. Deze perverse financiële prikkel heeft er toe geleid dat het continueren van het conflict noodzakelijk is om de inkomsten voor de PA en Hamas zeker te stellen. Het eventueel opdrogen van deze stromen kan een extra stimulans vormen voor een andere koers.
In Israël zijn er binnenkort verkiezingen. Het lijkt er op dat de hardliner Netanyahu zijn invloed aan het verliezen is. De opkomst van de middenpartij Yesh Atid kan meer ruimte geven aan het werken aan een oplossing. Uiteraard moet gewacht worden tot 2019 wanneer de verkiezingen zijn en er een coalitie gevormd moet worden. Maar Israël lijkt rijp te worden voor een coalitie die meer in het midden staat dan aan de rechterkant.
Uiteraard zijn ook vele zaken op te noemen waarom nu niet het moment zou zijn. Maar met zulke sterke stromingen op de achtergrond herleeft toch weer de hoop op vrede.
