Titelfoto door IDF Spokesperson’s Unit, CC BY-SA 3.0.
Professor Maurits Berger van de Universiteit Leiden heeft een video gemaakt over de geschiedenis van het conflict tussen Israël en de Palestijnen. Die video blijkt opmerkelijk genoeg aanbevolen te worden door de rijksoverheid als handreiking voor gemeenten hoe om te gaan met polarisatie. Waarschijnlijk was de video bedoeld als neutrale informatie, maar de werkelijkheid is anders.
Hoe vertel je een neutraal verhaal? Ten eerste door alle relevante feiten te vermelden zonder te sturen op een gewenste uitkomst door onwelgevallige feiten weg te laten, en ten tweede door niet te liegen en door geen zaken te suggereren die niet waar zijn. Dan nog is het moeilijk om neutraal te blijven, maar het is tenminste een begin. Dat begin kon Maurits Berger niet maken.
Eenzijdige video
De video is schokkend eenzijdig. Wie een vollediger overzicht wil van de talloze voorbeelden waaruit dit blijkt, raad ik aan mijn Twittercolumn hierover te lezen en daarnaast de video te kijken. De combinatie van de video van Berger en mijn opmerkingen levert al een completer verhaal op, maar zelfs dan nog ontbreken relevante feiten die steevast in het voordeel van Israël zijn.
Geweld tegen Israëlische burgers
Sommige van die feiten noem ik al in mijn Twittercolumn. In de eerste plaats besteedt Berger nauwelijks aandacht aan een eeuw van Arabisch en Palestijns geweld dat specifiek gericht was tegen Joodse en later Israëlische burgers. Wie afgaat op zijn verhaal, zou denken dat dit geweld eerst gericht was tegen de Britse bezetters en later tegen het Israëlische leger: alleen militaire doelen dus.
Er is in de hele video welgeteld één moment (op 8.00) dat Berger noemt dat er soms(!) sprake was van terrorisme tegen burgerdoelen. Twee keer noemt hij aanslagen van Hamas, zonder te specificeren wanneer het om aanslagen op burgers ging. De tienduizenden raketten die terreurbewegingen Hamas en Hezbollah in de afgelopen decennia op Israëlische burgerdoelen hebben afgevuurd noemt hij nergens.
Van wie komt de agressie
Voortdurend zet Berger Israël neer als de sterkere partij en de agressor. Hiervoor negeert hij dat Israël de hele islamitische wereld tegenover zich vond nog voordat de Israëlische staat zichzelf goed had kunnen organiseren. Ook noemt hij niet dat de islamitische landen oorlog voerden tegen Israël met het voornemen ‘alle Joden de zee in te drijven’, wat natuurlijk neerkomt op genocide.
Hij negeert alles wat gevaarlijk was voor de Joden, behalve het Europese antisemitisme waardoor Joden naar Israël vluchtten. Door alleen Europese Joden te noemen, laat hij ruimte voor de antikoloniale mythe van Israël als Europese staat. En hij vermeldt niet dat de meerderheid van de Israëlische Joden afstamt van bijna een miljoen vluchtelingen uit de islamitische wereld, een vluchtelingenstroom die hij nergens noemt.
Palestijnse staat
Maurits Berger vertelt niet dat Israël de Gazastrook volledig ontruimde – en daarmee de Palestijnen voor het eerst in hun geschiedenis een eigen staat gaf – en dat dit gebied vervolgens werd omgebouwd tot een terreurnest van waaruit Israël voortdurend met raketten bestookt werd. Ook vertelt hij nergens dat de buurlanden nooit gebied aan de Palestijnen gaven, terwijl zij zowel de Gazastrook als de Westbank van 1948 tot 1967 in bezit hadden.
Rol van de islam
Dan zijn er nog relevante feiten die ik in mijn Twittercolumn niet eens noemde. Berger noemt het conflict expliciet een conflict over grondgebied waarbij de religieuze dimensie niet ter zake doet. Hij noemt dus ook niet de telkens terugkerende Palestijnse leugens over ‘ontheiliging van de Al-Aqsamoskee’ waarmee islamitische menigten worden opgezweept tot hysterie tegen Israël.
Ook noemt hij niet de islamitische doctrine – onder andere vastgelegd in artikel 15 van het Handvest van Hamas – waarin wordt gesteld dat gebied dat ooit onder islamitisch bestuur was, nooit meer onder niet-islamitisch bestuur mag komen. Hier de vertaling van de eerste zinnen van artikel 15 uit het Handvest:
“Op de dag dat vijanden zich een deel van islamitisch land toe-eigenen, wordt Jihad de individuele plicht van iedere moslim. In het licht van de bezetting van Palestina door de Joden is het verplicht dat de vlag van de Jihad wordt gehesen.”
Als Berger dan stelt (11.25) dat ‘het Palestijns-Israëlisch conflict niet gaat om een religieus gelijk, maar om de aanspraak op grondgebied’ ontkent hij de realiteit.
Publicatie overheid
Omdat ik de video kreeg toegestuurd in een gesprek op Twitter, schreef ik daar mijn column waarin ik methodisch de video volgde en noteerde wat er allemaal mis ging. Op die column kwamen veel reacties, maar de meest schokkende reactie vond ik wel die van Tweede Kamerlid Mona Keijzer, die mij wees op een publicatie van de overheid waarin deze video werd aanbevolen.
Deze video is onderdeel van de Handreiking voor gemeenten hoe om te gaan met polarisatie. https://t.co/lLrqcEePWt
— Mona Keijzer (@MonaKeijzer) March 21, 2024
Juist in dit conflict dat zoveel impact heeft op de Nederlandse samenleving, is neutrale informatie belangrijk. Na 7 oktober 2023 stroomden de straten vol met demonstranten; het aantal antisemitische incidenten is sindsdien geëxplodeerd; er was meerdere keren ophef over desinformatie in de media, en de verstoring van de opening van het Holocaustmuseum was voor velen een triest dieptepunt.
Zowel de Nederlandse media – inclusief de officieel neutrale NOS – als de Nederlandse overheid lichten het publiek eenzijdig voor over dit conflict, en dat terwijl er genoeg deskundigen te vinden zijn die graag bereid zijn de andere kant te belichten. Dat diezelfde media en overheid de laatste maanden zo bezorgd zijn over de toenemende Jodenhaat in Nederland, is dan ook nogal wrang.
Mona Keijzer tweette dat er binnenkort een commissiedebat integratie is waar over deze zaken gesproken zal worden. Haar tweet geeft hoop dat dan ook de vraag op de agenda zal staan waarom de overheid deze volstrekt eenzijdige video van professor Berger als enige bron opvoert.
Deskundigheid
En met dit alles wil ik de deskundigheid van Maurits Berger niet in twijfel trekken: hij weet ongetwijfeld heel veel van de islam en van de geschiedenis van dit conflict. Maar dat hij deskundig is, maakt dit in feite alleen maar erger. Hij is niet – zoals veel Palestina activisten – eenzijdig uit onwetendheid.
Reactie van Berger
Voor dit artikel heb ik contact gezocht met professor Berger. Ik vroeg hem wat hij van mijn bespreking van zijn video vond, en of hij erkende dat hij veel relevante feiten had weggelaten en daardoor zijn verhaal eenzijdig gekleurd had. Hij had geen aanmerkingen op de feiten die ik had aangevoerd, maar vond dat hij ‘een raamwerk’ gegeven had waar mensen zelf verdere informatie bij konden zoeken.
Daarmee gaat hij wel heel makkelijk uit van de zelfredzaamheid van nieuwsconsumenten. Hoeveel mensen gaan na een ogenschijnlijk samenhangend verhaal van een professor zelf op onderzoek uit? De meesten zullen in vertrouwen aannemen dat dit verhaal wel een compleet beeld zal geven.
Verder vond hij dat hij geen onwaarheden had vermeld. Citaat uit zijn mail: “Ik meen dat ik de basiskwesties heb aangekaart en daarbij geen onwaarheden heb vermeld. En ja, bij allerlei kwesties kan worden gereageerd met ‘ja, maar zij…’ Ik vind dat persoonlijk ook het meest problematische van het conflict: beide kanten reageren steeds met ‘ja, maar zij…’”
In feite wijst Berger hiermee het debat af. Hij doet alsof de strijd om de waarheid te vinden verwerpelijk is, en onderwerping aan een eenzijdig verhaal een vredige oplossing. Wat in feite een heel islamitische gedachte is: als iedereen zich nu maar onderwerpt, is er vrede in de wereld.
Sultan van Oman
Mijn vraag naar de financiering van zijn leerstoel leek wat irritatie op te roepen. Citaat uit zijn mail: “Voor de goede orde: ik word niet door Oman betaald. Oman heeft ooit een geldsom gegeven aan Leiden, en daarvoor is een leerstoel naar de sultan vernoemd. Ik ben toevallig degene die de leerstoel bekleed. Mijn werkgever en mijn salarisbetaler is Universiteit Leiden.”
„Het is hoog tijd dat iemand anders op mijn leerstoel komt zitten.“. Het is vooral hoog tijd, Maurits Berger en @unileiden, dat die leerstoel niet langer door de Sultan van Oman betaald wordt; autoritair heerser en telg van de grootste slavenhandelaarsdynastie van de moderne tijd https://t.co/3xbVLYwAPw
— Ruud Koopmans (@Ruud_Koop_mans) July 7, 2020
Overigens blijkt zijn salaris wel degelijk van Oman te komen, al loopt het natuurlijk via de universiteit. Citaat van zijn eigen webpagina: “In 2008, the Sultan of Oman gave a one-time donation to Leiden University to establish a chair for ‘Oriental Studies.’ From this trust fund, Leiden University pays the salary of the chair holder, who is a full employee of the university.”
Navraag bij de universiteit bracht aan het licht dat de sultan destijds 4 miljoen euro heeft gedoneerd. Volgens de universiteit en volgens Berger zelf is er verder geen sprake van invloed door Oman op de invulling van deze leerstoel. Maurits Berger heeft blijkbaar geheel op eigen initiatief een video geregisseerd die Israël onterecht in een kwaad daglicht stelt.
Desinformatie heeft gevolgen
Onze overheid waarschuwt al jaren voor desinformatie, en geeft daar deze definitie van: “Desinformatie is onware, inaccurate of misleidende informatie die met opzet wordt gemaakt en verspreid om geld te verdienen of om een persoon, sociale groep, organisatie of land te schaden.”
Persoonlijk ben ik benieuwd of onze overheid deze video van Maurits Berger onwaar, inaccuraat en misleidend vindt. Verder vraag ik me af of deze informatie met opzet is gemaakt om een land – in dit geval Israël – te schaden. Een deskundige als Berger moet weten hoe eenzijdig zijn verhaal is, en hoeveel schade het Israël kan doen als Nederlanders nog massaler dit narratief gaan geloven.
Overigens heeft professor Berger natuurlijk het volste recht om zijn partijdige mening te verkondigen, zelfs al doet hij dat op belangrijke podia en met dubieuze financiering. Maar het is verontrustend dat in Nederland vooral experts aan het woord komen die negatief zijn over Israël, en zelden of nooit experts die dit goed onderbouwd kunnen weerleggen of aanvullen.
En het is nog veel verontrustender dat onze overheid deze eenzijdige informatie aanbeveelt in officiële publicaties.
De anti-Israëlbias en Jodenhaat in Nederland komen niet uit de lucht vallen.
Vond je dit artikel goed? Steun Maaike van Charante via repelsteeltje.backme.org
Op de hoogte blijven van nieuwe artikelen? Volg Maaike op Twitter.
