Afgelopen woensdag waren de Provinciale Statenverkiezingen en Thierry Baudet zorgde voor een ware aardverschuiving.
Uit het niets werd Forum voor Democratie de grootste partij in de Eerste Kamer.
De reacties waren geheel naar verwachting:
- Monsterzege van Baudet
- Baudets overwinning is een mokerslag
- Onverwachte en grote klap voor Rutte
- Het vlaggenschip vaart nu echt
Maar ook:
- Word wakker: de fascisten hebben gewonnen
- Dit soort toespraken hebben we natuurlijk ook in de jaren dertig weleens gehoord.
- Hij flirt met nog veel radicalere ideeën dan radicaal-rechts
- Waarom Thierry Baudet een fascist is
Wat worden de woorden ‘nazi’ en ‘fascist’ toch verschrikkelijk lichtvaardig gebruikt…
De eerste bedreigingen zijn alweer geuit en de doembeelden over de ‘haters’ die nu aan de macht zijn leiden tot hysterische reacties.
Sommige mensen geloven zo in de doempredikers dat ze werkelijk doodsbang worden.
Voor deze onheilsprofeten is de verleiding om anderen angst aan te jagen blijkbaar onweerstaanbaar, of zouden ze werkelijk geloven dat Thierry Baudet de nieuwe Hitler is?
Als Baudet een fascist zou zijn, dan zou ik een enorm probleem hebben: ik heb namelijk op Forum voor Democratie gestemd woensdag.
Heb ik de fascisten in het zadel geholpen?
Dat is wel het laatste wat ik zou willen.
Daarom nu een closeread van een artikel dat pretendeert wetenschappelijk te bewijzen dat Thierry Baudet een fascist is.
Een wetenschappelijk onderbouwd artikel
Leo Lucassen, hoogleraar sociale geschiedenis aan de Universiteit Leiden en bekend twitteraar, stuurde een tweet over dit artikel.
Hij schreef erbij: Interessante en feitelijke vergelijking van de retoriek en denkkaders van Mussert en Baudet.
De schrijver van dit stuk is Bram Ieven, universitair docent aan de Universiteit Leiden waar hij les geeft over Nederlands communisme en Nederlandse literatuur.
In zijn artikel worden denkbeelden en uitspraken van Baudet vergeleken met die van Mussert, de leider van de NSB, de nationaalsocialistische partij die later collaboreerde met de nazi’s.
Citaten vanaf nu in het NSB-rood, de schrijver is vanaf nu BI.
Waarom Thierry Baudet een fascist is
Wie de politiek van Forum voor Democratie fascistisch noemt, wordt weggezet als radicaal en onverantwoordelijk. Onterecht: om de opkomst van Baudet te begrijpen en een tegengeluid te formuleren is het herkennen en benoemen van fascisme onvermijdelijk.
Meteen stelt BI dat we Baudet alleen kunnen begrijpen en tegenhouden door het fascisme te herkennen en te benoemen.
De stelling ‘Baudet is een fascist’ zit dus al zowel in de titel als in de eerste alinea: dit wordt een betoog om die stelling te bewijzen.
Maar als Thierry een fascist is, dan kunnen we dat ook maar beter zo snel mogelijk te weten komen, dus we gaan haastig op zoek naar de argumentatie.
De extreem-nationalistische retoriek van Baudet is op belangrijke punten identiek aan de politieke denkkaders van de jaren dertig van de vorige eeuw. Toch blijven we moedwillig blind voor het feit dat we ook vandaag te maken hebben met onversneden fascisme. Wie zelfs maar voorzichtig suggereert dat Forum voor Democratie (FvD) en haar leider Thierry Baudet de taal en de politieke strategieën van het fascisme overnemen wordt hard aangevallen op sociale media en in de landelijke media (zoals Kees Boonman overkwam).
Waarom eigenlijk? Misschien omdat we bij het fascisme enkel aan haar meest gruwelijke uitwassen van de late jaren dertig en jaren veertig van de vorige eeuw denken en we daarom te voorzichtig zijn bij het her- en erkennen van fascistisch gedachtegoed in het heden.
Er is geen plaats voor nuance: wat Baudet zegt is ‘extreem-nationalistische retoriek’ en we hebben te maken met ‘onversneden fascisme’.
Dergelijke stellige beweringen zullen vast goed onderbouwd worden.
Wie wil begrijpen waarom Baudet en FvD onderdeel zijn van een neofascistische politieke golf mag zich dan ook niet blindstaren op de extreme, gemilitariseerde en antisemitische aspecten van het fascisme uit de jaren veertig. We moeten terug naar de jaren dertig, toen het fascisme in Nederland in volle opbouw en bloei was. Dus geen vergezochte vergelijkingen tussen de militaire esthetica van fascistische bewegingen destijds en de frontsoldaatmetaforiek van Baudet vandaag, hoe veelzeggend die ook is. De vergelijking zit dieper, niet enkel in de retorische overeenkomsten maar ook in de denkkaders en politieke strategieën.
Baudet deelt nog geen Jodensterren uit en roept evenmin op om de treinen naar het oosten te laten rijden, dus hij valt niet te vergelijken met de nazi’s in de Tweede Wereldoorlog.
Daarom gaan we Baudet nu vergelijken met de NSB voordat de NSB radicaliseerde.
Volgens BI is dit relevant, omdat hij bij Baudet denkkaders en politieke strategieën ziet die ook bij de NSB aanwezig waren.
En we weten allemaal hoe de NSB zich ontwikkeld heeft.
Op zich een interessante en veelbelovende invalshoek. Dit kan nieuwe inzichten opleveren.
De opkomst van de NSB
Wie denkt dat fascisme altijd makkelijk en van veraf te herkennen is aan een woest orerende politieke leider die vanaf dag één extreme maatregelen treft om een totalitair programma ten uitvoer te brengen – die heeft een vertekend, karikaturaal beeld van hoe het fascisme in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw opkwam en zich meester maakte van het politieke landschap in Europa. Ook in Nederland.
Wanneer we vandaag denken aan de retoriek van NSB-leider Anton Mussert dan is dat vaak in de context van zijn latere hagepreken aan het einde van de jaren dertig en 1940. In zijn laatste hagepreek, in juni 1940, heeft Mussert het over de “Brits-Joodse heerschappij” en beklaagt hij zich dat het “goud naar Amerika gaat.”
Maar dat rabiate antisemitisme, dat we vaak met het fascisme associëren, was niet vanaf dag één onderdeel van het programma, het ontwikkelde zich langzaam en werd voorafgegaan door een periode (ongeveer tot 1938) waarin Mussert juist zijn focus legde op een autonoom Nederland, dat weer controle moest krijgen over haar eigen economie en haar eigen havens, weer trots moest vinden in haar eigen geschiedenis. Allemaal ideeën die vandaag vrijwel identiek terugkeren in het programma van de FvD.
Eerst een stukje inleiding over de beginjaren van de NSB, toen de partij nog betrekkelijk onschuldig leek.
Wolven in schaapskleren, zoals BI de NSB terecht neerzet, want het eindigde met rabiaat antisemitisme.
En dan komt de eerste overeenkomst met Forum voor Democratie:
Mussert wilde namelijk ‘een autonoom Nederland, dat weer controle moest krijgen over haar eigen economie en haar eigen havens, weer trots moest vinden in haar eigen geschiedenis.’
Dit verwerpelijke gedachtegoed is dus een soort proto-fascisme.
‘Allemaal ideeën die vandaag vrijwel identiek terugkeren in het programma van de FvD,’ staat er dreigend achter.
Wacht even.
Een autonoom Nederland.
Autonoom betekent: zelfstandig, onafhankelijk.
Dat klopt ja, daar heeft Baudet het regelmatig over, dat Nederland weer een zelfstandige, onafhankelijke staat moet worden.
Is daar iets mis mee?
Maar misschien legt BI dat straks nog uit.
Een Nederland, dat weer controle moest krijgen over haar eigen economie en haar eigen havens.
Uhm…
Alweer, wat is daar mis mee?
Moet Nederland dan niet de controle hebben over de eigen economie en de eigen havens?
Het laatste stukje dan: Een Nederland, dat weer trots moest vinden in haar eigen geschiedenis.
Daar heeft Baudet het inderdaad ook steeds over, maar voor de derde keer: wat is daar mis mee?
Is het fout om in je eigen geschiedenis dingen te vinden om trots op te zijn?
Mogen we niet trots zijn op de prachtige schilderijen van Rembrandt, op de Deltawerken, op de Acte van Verlatinghe of op de onsterfelijke woorden van Multatuli?
Er staat niet eens dat we trots moeten zijn op ALLE geschiedenis – waar wel kanttekeningen bij zouden zijn te zetten – er staat alleen maar dat we trots moeten vinden in onze geschiedenis.
Bram Ieven vindt het blijkbaar eng dat Forum voor Democratie deze ideeën onderschrijft, puur omdat de NSB dit voor ogen had.
Is BI ook tegen vegetariërs omdat Hitler vegetariër was?
Of is het mogelijk dat normale ideeën soms ook door foute mensen gedeeld worden?
Voor Mussert was het wanbeleid van de Nederlandse regering ten opzichte van de haven van Rotterdam en haar afnemende concurrentiepositie ten opzichte van Antwerpen de politiek-economische katalysator die hem tot een politiek fascisme dreef. Voor Baudet is het de Europese Unie en een zelfbenoemde migratiecrisis.
Aha.
Die enge Thierry heeft kritiek op de Europese Unie, en dat zal hem vast en zeker tot fascisme drijven.
Tenslotte is de EU goed en heilig, en iedereen die toch kritiek heeft, is een slecht mens. Een proto-fascist.
Dit is natuurlijk onzin. De EU heeft heel veel gebreken, en als kritiek op de EU – zoals Baudet die levert – niet meer mogelijk is, dan is de dictatuur gevestigd.
Maar BI noemt nog een tweede katalysator: de zelfbenoemde migratiecrisis.
Hier heeft hij mogelijk een half argument.
Het woord ‘zelfbenoemde’ slaat natuurlijk nergens op,
Een voorbeeld uit het NRC van 27 juni 2018:
De Europese regeringsleiders buigen zich deze donderdag en vrijdag over plannen om de migratiecrisis aan te pakken. De EU stapelt in wanhoop het ene op het andere plan. Het somberste alternatief is: wachten tot het overwaait.
Er is wel degelijk sprake van een migratiecrisis, en de woordkeus in het keurige NRC liegt er niet om.
Het woord ‘zelfbenoemde’ kunnen we dus schrappen. Als Baudet het over een migratiecrisis heeft, is hij bepaald niet de enige.
Maar de migratiecrisis zelf, zou dat een katalysator kunnen zijn waardoor Baudet ten prooi valt aan fascisme?
Dat is waar veel mensen momenteel bang voor zijn.
Zal Baudet immigranten onmenselijk gaan behandelen?
Moeten we bang zijn dat hij de samenleving zal verdelen in eerste- en tweederangs burgers?
We gaan kijken of Bram Ieven hier iets inhoudelijks over te melden heeft.
Laten we eens teruggaan naar 1934. Mussert sprak tijdens de landelijke NSB-dag. In de twee jaar daarvoor groeide zijn beweging spectaculair: van 21.000 (in 1934) naar 52.000 leden (in 1936). Ingehouden, bijna pathetisch, met de wat stijve houding van een Nederlandse dominee, verkondigde Mussert hoezeer hij “al sinds jaren gehunkerd” had naar “een vaderland dat we kunnen respecteren, … een Nederland waarop we trots zouden kunnen zijn,” een mogelijkheid die eindelijk werkelijkheid leek te worden.
Wie de denkbeelden van de vroegere Mussert nader bekijkt, komt snel tot de vaststelling dat ze in vrijwel niets te onderscheiden zijn van die van Thierry Baudet. Ook Baudet heeft het herhaaldelijk over een “heropleving” en “renaissance” van een Nederland waarop ‘wij’ weer trots kunnen zijn.
Nog steeds niets inhoudelijks.
In feite herhaalt BI wat hij eerder al beweerde, en daar zit geen bewijs voor fascisme bij.
Ook de retorische technieken van de twee politici lijken veel op elkaar. Neem bijvoorbeeld het constante dreigen met duistere vooruitzichten voor Nederland. Mussert oreerde herhaaldelijk: “De komende tien jaren zullen beslissend zijn voor het zijn of niet zijn van het Nederlandse volk.” Ook Thierry Baudet zet steevast in op de drogreden dat Nederland bedreigd wordt. Mussert zag de externe dreiging vooral vanuit Amerikaanse hoek en vanuit de Sovjet-Unie, en waarschuwde dat “Europa van aangezicht verandert” om vervolgens meteen te lamenteren dat de andere partijen dit niet wilden erkennen en ondanks de dreiging willen “doorgaan op de oude paden.” Thierry Baudet is wat dat betreft zelfs veel agressiever dan de fascistische leider uit de jaren dertig en heeft het onomwonden over “omvolking” en de angst dat we “een minderheid worden in eigen land” terwijl zijn partij ondermijnd wordt door de bestuurders en “het partijkartel”, zoals hij de regeringscoalitie graag noemt.
Hier komt BI met een stukje onderbouwing.
‘De retorische technieken van de twee politici lijken veel op elkaar,’ zegt hij, en dan komen de voorbeelden:
Dreigen met duistere vooruitzichten voor Nederland.
Tja.
Wat dacht je van Rob Jetten en Jesse Klaver die als doemprofeten verkondigen dat ons klimaat dramatisch zal veranderen en dat half Nederland gevaar loopt om door de zee overspoeld te worden?
Behoorlijk dreigend, vind ik persoonlijk, maar ja; Klaver en Jetten vinden dat een gevaar en dus waarschuwen ze ervoor.
Daar zijn ze politici voor.
Zou Bram Ieven deze twee politici ook willen beschuldigen van fascistische retoriek?
Dan gaat hij het nog druk krijgen.
Maar misschien gaat het erom welke gevaren Baudet voor zich ziet.
Omvolking.
De angst dat we een minderheid worden in eigen land.
Het partijkartel.
Omvolking
Omvolking is een omstreden term.
Dit begrip wordt gezien als racistisch en xenofoob.
Het betekent dat mensen bang zijn om als volk ‘vervangen’ te worden.
Wat dat betreft is de tweede uitspraak – de angst dat we een minderheid worden in eigen land – hiermee verwant.
Baudet waarschuwt hier inderdaad voor.
Hij heeft een tweet gestuurd waarin staat:
Gisteren liet #FVD zien wat demografen voorspellen als Nederland zijn immigratiebeleid niet wijzigt: we worden dan een minderheid in ons eigen land.
Vandaag presenteren we ons alternatief: het Australisch immigratiemodel. Steun ons!
Om te kunnen beoordelen of deze uitspraak xenofoob of realistisch is, moeten we weten wat de werkelijkheid is.
Overdrijft Baudet hier om mensen bang te maken zodat ze hem maar zullen volgen?
Of dreigt de bevolking van Nederland/Europa inderdaad overlopen te worden?
En zo ja: is dat een probleem?
Veel mensen wuiven deze gedachte luchtig terzijde, vaak dezelfde mensen die van de daken roepen dat we de waarschuwingen van Jetten en Klaver bloedserieus moeten nemen.
Dat is op z’n zachtst gezegd inconsequent.
De grote steden van Nederland zijn al heel erg veranderd door de immigratie van de laatste vijftig jaar, en dan hebben we het niet over de kleur van de nieuwkomers.
Er zijn serieuze zorgen over de enorme uitkeringsafhankelijkheid en criminaliteit onder minderheden en immigranten. En het gaat niet alleen om uitkeringen en criminaliteit: het blijkt dat veel mensen ook andere normen en waarden meebrengen die niet passen bij onze westerse cultuur.
Ongelijkheid tussen man en vrouw, antisemitisme, homoseksualiteit als zonde: het zijn ideeën die wij wel kenden, maar die al decennia als verwerpelijk werden gezien door de grote meerderheid van de samenleving.
Tegenwoordig worden deze overtuigingen weer gangbaar – met name onder minderheden – en ze gaan vergezeld van nog ergere uitwassen: eerwraak, meisjesbesnijdenis, jihadisme.
We zullen er als samenleving heel hard aan moeten werken om onze huidige problemen op te lossen, en het is in deze situatie onverantwoordelijk om de deur wijd open te zetten voor immigratie uit Afrika en het Midden-Oosten waar dergelijke normen en waarden gangbaar zijn.
Dus ja, Baudet waarschuwt hiervoor, maar dat maakt hem geen fascist.
Het is een terechte zorg.
Partijkartel
Dan noemt BI het partijkartel waar Baudet het vaak over heeft.
Ook hier kaart Baudet een serieus probleem aan.
Er is namelijk in Nederland een kleine groep die de touwtjes in handen heeft en zich van de rest van het volk niet al te veel aantrekt.
Een citaat uit een artikel van vorig jaar in De Groene Amsterdammer:
Het is illustratief voor een postpolitieke elite zonder visie of ideeën, die nu al te lang de lakens uitdeelt in een land met te hechte relaties tussen openbaar bestuur, grote ondernemingen, zelfstandige bestuursorganen en partijen die al heel lang geleden hun maatschappelijke wortels zijn verloren.
Zoals de Amsterdamse politicoloog Van der Meer heeft laten zien, worden bestuurders in Nederland geworven uit een poel van pakweg dertigduizend mensen die er min of meer hetzelfde uitzien, min of meer hetzelfde denken en min of meer hetzelfde doen.
Het is niet voor niets dat termen als ‘partijkartel’ en ‘baantjescarrousel’ zo aanslaan.
Elke Nederlander weet dat knoeiende bestuurders maar al te vaak weer doorgeschoven worden naar een volgend, goedbetaald baantje.
Zorgen hierover zijn niet fascistisch, maar terecht.
En natuurlijk roept deze analyse weerstand op bij de gevestigde orde: zij ZIJN immers het partijkartel.
We gaan verder met het verhaal van Bram Ieven.
Natuurlijk is Baudet geen dunne doordruk van de NSB. Er zijn voldoende verschillen die ook belicht zouden kunnen worden. Maar de politieke denkkaders en de retorica baseren zich op dezelfde principes. De koers van FvD is fascistisch. Plain and simple.
BI doet alsof hij hier al een conclusie kan trekken, maar in feite is zijn verhaal tot nog toe weinig meer dan gebakken lucht.
De overeenkomsten die hij tot nu toe tussen NSB en FvD ziet, zijn net zo goed van toepassing op veel andere partijen die een sterke economie willen of zich zorgen maken over de migratiecrisis.
Voor zover FvD afwijkt van andere partijen, is dat in de eerste plaats door een feller verzet tegen immigratie, wat gezien de huidige situatie een heel redelijk standpunt is.
En ten tweede heeft FvD als overeenkomst met de NSB dat Baudet de Nederlandse geschiedenis niet als waardeloos overboord gooit, maar er positieve dingen in ziet.
Het gaat erg ver om dat fascisme te noemen.
Maar we zoeken nog even verder.
Gemeenschap
Net als Baudet vandaag, specialiseerde Mussert zich in uitspraken die een niet mis te verstane hiërarchie installeren tussen eerste en tweederangsburgers, uitspraken die van meet af aan de praktische intentie bevatten om deze tweederangsburgers hun rechten te ontnemen en ze zelfs daadwerkelijk geweld aan te doen of het land uit te zetten. De onverholen discriminatie waar deze partijen op uit zijn wordt steevast gelegitimeerd door de zaken om te keren: in plaats van toe te geven dat ze bedreigen, doen ze juist alsof zij degenen zijn die bedreigd worden, alsof zij degenen zijn die als enigen bereid zijn om de werkelijke problemen van de dag onder ogen te zien.
Dit is meer dan alleen maar een slimme retorische truc om weg te komen met uiterst discriminerende uitspraken. Dit is het basisprincipe van hoe een fascistische gemeenschap gevormd wordt.
Een samenleving hiërarchisch indelen is inderdaad een heel gevaarlijke zaak.
Wat ook een gevaarlijke zaak is: een politicus woorden in de mond leggen en hem vervolgens veroordelen op uitspraken die hij niet heeft gedaan.
Als je zo’n beschuldiging uit, hoor je tenminste met een letterlijk citaat te komen, inclusief een link naar een toespraak of interview waarin de politicus deze uitspraak deed.
BI doet dat niet en ik zou niet weten wanneer Baudet ooit zoiets gezegd zou hebben. Als hij dat gedaan had, zou ik niet op hem gestemd hebben.
Als BI niet met bewijzen kan komen, is dit laster.
Dan kan hij daar wel op verder bouwen met de bewering dat dit ‘het basisprincipe is van hoe een fascistische gemeenschap gevormd wordt’, maar de bodem onder zijn bewering is drijfzand.
Toch bouwt hij hierop verder, blijkbaar in de overtuiging dat hij ‘aan de goede kant van de geschiedenis staat’, of in elk geval aan de goede kant van het partijkartel.
In de vroege dagen van de NSB, toen de beweging aan het begin stond van een explosieve groei, legde Mussert steevast de nadruk op het belang van de gemeenschap: een geijkte fascistische strategie.
Tja.
Als het belang van gemeenschap benadrukken een ‘geijkte fascistische strategie’ is, wat moeten we dan denken van termen als ‘de zorgzame samenleving’?
Dit is nonsens.
De angst voor het communisme, die in die dagen groot was, leidde er niet toe dat mensen hun heil zochten in het individualisme, maar juist op zoek gingen naar een alternatief, anticommunistisch begrip van gemeenschap. Dit alternatief werd gevonden in een extreem-nationalistische politiek: een gemeenschap gebaseerd op uitsluiting, op een ideologie van een oorspronkelijk (Nederlands, of Dietsch) volk dat door middel van samenhorigheid opnieuw grootse dingen kon bereiken, als het maar bereid zou zijn om de corrupte elementen uit de gemeenschap te weren. Daarom ook horen we Mussert keer op keer zijn publiek toefluisteren dat de tijd gekomen is om een weg bewandelen “die de enkeling nooit alleen, maar die wij allen tezamen wel zullen kunnen winnen.”
Nu komen we bij een wezenlijk punt van de NSB: extreem nationalisme en uitsluiting.
Een kernwoord is extreem.
Nationalisme op zich is namelijk niet verkeerd: in feite is het nationalisme in de negentiende eeuw opgekomen als verzet tegen de willekeur van de elite die de verschillende volken als haar eigendom beschouwde.
Maar het nationalisme is door diezelfde elite misbruikt om volken tegen elkaar op te zetten, wat er bijvoorbeeld in de Eerste Wereldoorlog toe leidde dat miljoenen jonge mannen de dood vonden in de loopgraven. Dat was extreem nationalisme, en de nazi’s hebben dit extreme nationalisme ook gebruikt om hun macht te vestigen.
Maar is Baudet extreem nationalistisch?
Hij is nationalistisch, hij komt op voor Nederland en wil ons land beschermen.
Dat is niet extreem, maar gezond voor een politicus die een land wil leiden.
Het wordt pas extreem als een leider op gaat roepen tot vijandigheid tegen anderen, tot uitsluiting, zoals BI zegt.
Doet Baudet dat?
Hij wil stoppen met massale immigratie – hij heeft het niet over een weigering om echte vluchtelingen toe te laten – en gezien de situatie in Nederland en de potentiële hoeveelheid immigranten uit Afrika en het Midden-Oosten is dat gewoon nuchter.
Dat is geen uitsluiting, dat is simpelweg zorgen voor de mensen die hier nu zijn, inclusief alle minderheden.
En het weren van corrupte elementen – denk aan terugkerende IS-strijders – is ook gewoon nuchter.
Baudet sluit bij mijn weten niemand uit op grond van iets anders dan gedrag. Hij wil alleen niet dat Nederland overlopen wordt door immigranten uit deze gebieden.
Ook Baudet heeft een fascistisch begrip van gemeenschappelijkheid ontwikkeld. En net als alle fascisten moet de gemeenschap die hij wil ontwikkelen zich afzetten tegen een politieke vijand: de ‘oikofobe’ elite die – in een duister samenwerkingsverband met Europa – het oude Nederland om zeep wil helpen, evenals de migratie vanuit niet-Westerse landen en eigenlijk alles wat niet Westers is. Kortom: de gevestigde instituties enerzijds, en de nieuwkomers anderzijds – de tegenstelling die ook Mussert steeds weer aanhaalt.
En daar gaat BI weer verder over de gemeenschappelijkheid en over het partijkartel, dit keer in samenwerking met de EU-elite.
Hetzelfde verhaal als hierboven, want bij gebrek aan argumenten ziet hij zich genoodzaakt om dit nog maar eens te herhalen.
Kritiek op de gevestigde orde – inclusief de EU – is bij mijn weten normaal in een democratie.
En de tegenstelling tussen de gevestigde orde en de nieuwkomers ook.
Staatsinstituties, zoals universiteiten en scholen, bouwen in Baudets ogen niet aan een gemeenschap. Integendeel. Ze corrumperen ‘onze’ gemeenschap, ze vallen de werkelijke gemeenschap van binnenuit aan. Vanuit dat politieke kader kan Baudet vervolgens zijn ‘heroïsche tegenaanval’ lanceren, zijn “afrekening.” Die aanval is meer dan alleen rechts-populistisch (de outsider politicus tegen een imaginaire elitaire vijand); ze vormt de basis voor een fascistisch begrip van gemeenschap, gestoeld op rancune en discriminatie.
Als deze man werkelijk universitair docent is, dan hebben onze universiteiten inderdaad een probleem. Het niveau van zijn redenering is lachwekkend: hij gaat er blijkbaar vanuit dat hij serieus genomen zal worden puur omdat hij universitair docent is en bovendien ‘aan de goede kant’ staat.
Overigens weerlegt BI hier de kritiek van Baudet op ons onderwijs niet, hij legt niet uit of er sprake is van een linkse bias en – zo ja – of dat een probleem is. Hij doet alsof de kritiek op het onderwijs zo belachelijk is, dat hij niets hoeft te weerleggen.
Ook in dit stukje dus geen enkel argument, alleen maar een hoop gezwollen taal.
En weer de bewering dat gemeenschapszin blijkbaar gelijk staat aan fascisme, dit keer volgens BI ‘gestoeld op rancune en discriminatie’.
Grote woorden waar hij geen enkele onderbouwing bij levert.
Links vs. fascisme
Net zoals het fascisme een rancuneus en discriminatoir begrip van gemeenschap bood, zo leek het communisme in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw een internationaal en universeel begrip van gemeenschap te bieden, gestoeld op gelijkheid en resoluut gekeerd tegen de giftige dynamiek van het kapitalisme. De populariteit van socialisme en communisme onmiddellijk na de Tweede Wereldoorlog, zowel in Europa als in antikoloniale politieke bewegingen, kan hierdoor verklaard worden: deze politieke stromingen hadden immers een krachtig weerwoord tegen de opkomst van het fascisme, ook tijdens de bezetting. Maar dat communistische begrip van gemeenschap vertoonde al in de jaren dertig duidelijke rottingsverschijnselen en vanaf de jaren tachtig was een werkelijke communistische politiek volkomen gedesintegreerd.
Vanaf de jaren tachtig kwam het fascisme, na een lange sluimertijd, op een nieuwe manier terug, en inmiddels zitten we al ruim drie decennia in de vicieuze dynamiek van fascisme en neoliberaal kapitalisme zonder duidelijk zicht op een werkbaar alternatief. Terwijl extreemrechts al ruim drie decennia bezig is met het polijsten en fine-tunen van fascisme 2.0, is links er vooralsnog niet in geslaagd om een alternatief, inclusief begrip van gemeenschappelijkheid hier tegenover te zetten.
Tot nu toe heeft BI nog geen enkele onderbouwing gegeven waarom hedendaagse bewegingen ‘fascisme 2.0’ zouden zijn, maar dat weerhoudt hem er niet van om vrolijk verder te fantaseren.
Terwijl links voor een van haar moeilijkste opgaven staat – haar streven naar universele gelijkheid ontdoen van datgene dat die idealen tot nu toe steeds weer onderuit heeft gehaald, namelijk de eurocentrische, witte en mannelijke inkleuring van die idealen van gelijkheid – werkt rechts gestaag voort aan een neofascistisch begrip van gemeenschap, in de kern gestoeld op ongelijkheid en gedreven door een rancune die zonder enige grond is en juist daarom zo gevaarlijk.
Hier ontpopt BI zich als een prediker van de identiteitspolitiek.
In zijn ogen wordt onze maatschappij blijkbaar bepaald door een ‘eurocentrische, witte en mannelijke inkleuring van de idealen van gelijkheid’.
Wij ZIJN Europees, maar moeten ons blijkbaar overgeven aan cultuurrelativisme. Westerse waarden als norm beschouwen is FOUT, zonder te kijken wat die westerse waarden – bijvoorbeeld mensenrechten – eigenlijk zijn.
Dan nog een sausje racisme en seksisme – witte, mannelijke – en BI heeft zijn deugpunten weer binnen.
En weer ‘een neofascistisch begrip van gemeenschap’, dit keer volgens hem gebaseerd op ongelijkheid. En natuurlijk weer geen onderbouwing.
Waar pleit Baudet voor ongelijkheid?
Van Bram Ieven komen we het niet te weten.
En dan is het woord ‘rancune’ weer een groot woord dat nergens op gebaseerd is.
De grootste uitdaging van links bestaat uit het herdefiniëren van het begrip gemeenschap, of in ieder geval een werkbaar alternatief te bieden voor de fascistische gemeenschap. Die taak is moeilijk, omdat alleen een werkelijk inclusieve gemeenschap een duurzaam en werkbaar tegengewicht kan zijn voor fascisme. Juist om deze reden is het ook ontzettend kortzichtig te stellen dat we voor een slagkrachtig links weer terug moeten naar het oude begrip van klasse alleen en is het al helemaal dwaas om te stellen dat de antiracistische beweging of het feminisme de oorzaak zouden zijn van de groei van rechts, zoals op de sociale media nu en dan beweerd wordt.
Ja hoor, identiteitspolitiek als medicijn tegen het oprukkende fascisme.
Dan is ‘gemeenschap’ ineens geen vies woord meer, want dan is het de gemeenschap die BI voor zich ziet.
En dat links weer op zou moeten komen voor de onderklasse – de mensen die ooit de linkse kiezers waren – dat is ontzettend kortzichtig.
Natuurlijk jôh, laat die mensen aan de onderkant van de samenleving lekker verrotten!
Het zijn immers maar xenofobe tokkies die niet nog meer ‘buitenlanders’ in hun wijk willen?
En je dan afvragen waarom deze mensen niet meer op ‘linkse’ partijen stemmen.
Het tegendeel is waar: het zijn juist deze bewegingen die de basis leggen voor een inclusieve linkse gemeenschap. In een politiek landschap waarin het fascisme zich heeft ontwikkeld tot een uiterst populaire beweging met een groot draagvlak, zijn antiracisme, feminisme en ecologisch activisme allesbehalve randvoorwaarden voor de heropleving van links. Ze raken aan de kern van wat het fascisme aanvalt en kunnen hierdoor juist de basis vormen voor een alternatief voor het fascisme van vandaag.
En nog meer van hetzelfde.
Identiteitspolitiek is het antwoord, en Baudet is fascistisch.
Alles zonder een schijntje bewijs.
Laten we daarom in ieder geval beginnen met het fascisme duidelijk te benoemen, niet alleen vanuit morele verontwaardiging, maar vanuit een poging om de fascistische gemeenschapsvorming te analyseren en er een alternatief voor uit te werken.
Nee, Bram Ieven, jij hebt ‘het fascisme’ niet duidelijk benoemd.
En een analyse is dit ook al niet, om maar helemaal niet te spreken van het alternatief dat jij wilt bieden.
Is er dan helemaal geen reden tot zorg over Forum voor Democratie?
Zorgen over Baudet
Natuurlijk is er reden om bezorgd te zijn over uitspraken van Baudet.
Aangezien Bram Ieven niet de moeite heeft genomen om de werkelijke knelpunten te noemen, zal ik – FvD-stemmer – die taak maar op me nemen.
Baudet is erg makkelijk met het doen van uitspraken die dubbel opgevat kunnen worden.
Zijn uitspraak over homeopathische verdunning heeft een hoop onrust veroorzaakt, en terecht.
Een politicus moet op zijn woorden letten.
Hij heeft meerdere malen uitgelegd dat hij op dat moment een nieuwe vergelijking zocht omdat hij niet steeds dezelfde beelden wilde gebruiken, maar hij zou er goed aan doen om wat voorzichtiger te zijn.
Een andere uitspraak – vrouwen willen overmand worden – is hem ook terecht nagedragen.
Hallo Thierry, nooit van verkrachting gehoord?
Een dergelijke uitspraak lijkt een aanmoediging om vrouwen vooral niet serieus te nemen als ze ‘nee’ zeggen, en ook hier had Baudet beter op zijn woorden moeten letten.
Nog een uitspraak, in zijn overwinningsrede afgelopen woensdag.
Net als al die andere landen van onze boreale wereld worden we kapotgemaakt door de mensen die ons juist zouden moeten beschermen.
Vorig jaar nog was er een complete rel over het woord ‘boreaal’ omdat in de Correspondent een artikel verscheen waarin dit woord werd uitgelegd als een dogwhistle: een bedekt signaal voor nazi’s in het publiek dat Thierry aan hun kant zou staan.
Onze eigen Russels Teapot heeft deze beschuldiging grondig weerlegd, maar Baudet neemt het wel erg luchtig op door in zijn overwinningstoespraak de term gewoon weer te gebruiken.
Als je niet voor nazi aangezien wilt worden, geef dan niet de hele tijd munitie aan mensen die gretig klaar staan om je te framen!
Ik geloof niet dat Baudet een fascist is, anders zou ik nooit op hem gestemd hebben.
Maar Thierry Baudet moet zich realiseren dat hij geen dichter of denker aan de rand van de samenleving is die vrijuit kan associëren en weg kan komen met gewaagde uitspraken.
Hij is nu de leider van de grootste partij in de senaat, en dat brengt verantwoordelijkheid met zich mee.
Thierry Baudet moet in de praktijk bewijzen dat hij geen fascist is, en hij moet geen taal gebruiken die hem in dat opzicht verdacht maakt.
Anders zal zijn politieke carrière van korte duur zijn.
Want al zou je uit het verhaal van Bram Ieven het tegendeel kunnen concluderen:
in de Nederlandse samenleving is geen voedingsbodem voor fascisme.
Vond je dit artikel goed? Steun Repelsteeltje via repelsteeltje.backme.org
