Zoals ik vorige week al schreef: stemmen = kiezen voor het minste kwaad.
Meestal draait het uit op een partij (of politicus) die weliswaar als beste uit de bus komt, maar waar toch flinke bezwaren aan kleven. Persoonlijk noem ik dat ‘graten’: dingen die je echt niet wilt, maar soms toch slikt omdat er geen beter gerecht op tafel staat.
Wat zijn de opties?
Voor mij is het grootste probleem van het huidige Nederland dat onze democratie niet functioneert. Zoals ik in mijn vorige stuk al aangaf, lijkt het dan vrij zinloos om op partijprogramma’s te stemmen en kieswijzers in te vullen. Toch is het belangrijk om na te denken over de voor- en nadelen van elke mogelijkheid.
Dit stuk is voor al mijn lotgenoten die het ook niet meer weten. Het is geen uitvoerige bespreking van mooie verhalen over onderwijs, zorg en economie. Het is zelfs geen overzicht van wat de partijen beweren over immigratie, coronabeleid, klimaatakkoord, toeslagenaffaire en de EU. Het is heel simpel een lijstje van de opties waar ik uit probeer te kiezen, en de graten die ik daarbij tegenkom.
Eerst een kort overzicht van de opties en de bijbehorende graten.
Dan de opties en graten nader bekeken.
Pieter Omtzigt
Omtzigt is een vreemde eend in de bijt van het partijkartel en hij wordt dan ook maar nauwelijks geduld. Tijdens het debat over de toeslagenaffaire hield hij een vlammende toespraak over macht en tegenmacht en over wat er fout gaat in de basis van onze rechtsstaat. Hij heeft zich heel langzaam een positie verworven waarin hij wat meer kan zeggen, en die positie gebruikt hij ook.
Als Omtzigt lijsttrekker zou zijn geworden, had ik serieus overwogen op hem te stemmen. Hij is een degelijk en vooral integer Kamerlid en hij heeft door waar het verkeerd gaat in dit land. Maar juist de manier waarop de CDA-top wist te voorkomen dat hij lijsttrekker werd, maakt duidelijk dat hij vanuit zijn eigen partij gedwarsboomd wordt.
Ik vind het belangrijk dat Pieter Omtzigt in de Kamer blijft. Maar dat zal hem waarschijnlijk toch wel lukken, en alle stemmen die Omtzigt extra krijgt, zijn – helaas – stemmen voor het CDA. Dat zijn dus stemmen voor een partij die tegen democratische hervormingen is, en voor instandhouding van de baantjescarrousel en alle andere structuren die zorgen dat van macht en tegenmacht geen sprake is in dit land.
SP
De SP vind ik sympathiek omdat deze partij opkomt voor de zwakken in de samenleving. Verder hebben de SP-politici een maximumsalaris – wat graaiers afschrikt – en neemt de partij democratie serieus. Zoals Renske Leijten uitlegde bij GeenStijl, de SP luistert naar burgers; zo kwam ook de toeslagenaffaire aan het licht.
Andere linkse partijen laten zich vaak meeslepen in de woke cult, Lilian Marijnissen maakte duidelijk dat deze partij niet aan woke doet, maar aan echt strijden tegen racisme. De partij heeft een heel stel uitstekende Kamerleden zoals Renske Leijten, Peter Kwint, Maarten Hijink, Ronald van Raak en Jasper van Dijk. Ronald van Raak gaat helaas de Kamer verlaten, maar hij heeft de afgelopen jaren hard gevochten voor het referendum.
Toch heeft ook deze partij een groot nadeel: het Israëlstandpunt. De SP houdt star vast aan het beeld van Israël als koloniale macht en de Palestijnen als slachtoffers. De basis van hun Israëlbeleid is een document van Harry van Bommel en Anja Meulenbelt, twee mensen die vaak blijk hebben gegeven van een anti-Israëlhouding. Kamervragen die negatief zijn over Israël zijn bijna altijd afkomstig van Sadet Karabulut, de buitenlandwoordvoerder van de SP.
Waarom heb ik zo’n moeite met dit standpunt?
Op ons grondgebied zijn nog geen eeuw geleden Nederlandse Joden massaal gedeporteerd naar vernietigingskampen. Meer dan honderdduizend Joodse Nederlanders kwamen om; degenen die de oorlog overleefden werden vaak schofterig behandeld.
De staat Israël is een vluchtelingenstaat. Vrijwel alle Joodse inwoners zijn (afstammelingen van) vluchtelingen. Gevlucht na de Holocaust, pogroms, vervolgingen in de islamitische wereld, en nog veel meer antisemitische ellende. Wij hebben alleen al vanwege onze eigen geschiedenis een ereschuld aan de Joodse staat. De manier waarop Nederland met de EU mee stemt tegen Israël – met talloze veroordelingen die alleen voor dit land lijken te gelden – is beschamend. De SP werkt hieraan mee.
Hoe graag ik ook SP zou stemmen om hun hart voor de zwakken in eigen land, hun Israëlstandpunt is een graat die zich niet zomaar door laat slikken.
PVV
De PVV neemt de problemen met de islam en met immigratie serieus en is daarom een belangrijke optie. Helaas gaat Wilders vaak (te) ver in de anti-islam- en anti-Marokkanenretoriek. Het voorstel voor een kopvoddentax was op zich al niet serieus te nemen – een soort omgekeerde dhimmi-belasting – maar de term is ook nog eens expres denigrerend.
Het ‘minder-minder-minder’ was bedoeld voor criminele Marokkanen, maar Wilders is heus niet zo onnozel om de term ‘crimineel’ per ongeluk weg te laten, dit was bewust provocerend. Vorig jaar presteerde hij het om op Bevrijdingsdag(!) levensgroot ‘minder-minder-minder’ te tweeten. De zoveelste provocatie.
Verder kwam de PVV met een koranverbod, een plan om moskeeën te sluiten en zelfs met een voorstel om mensen met een dubbele nationaliteit het stemrecht af te nemen. Dat zijn allemaal aantastingen van de grondrechten van Nederlandse burgers.
Als Wilders scherp zou zijn over de islam zonder zich te verliezen in dit soort provocaties zou hij waarschijnlijk meer stemmen halen. Waarom doet hij dit dan toch?
Volgens mij omdat hij zijn uitzonderingspositie wel prettig vindt. De kartelpartijen zijn vaak erg hypocriet en ondemocratisch bezig met hun uitsluiten van de PVV – kijk ons eens deugen! – maar met dit soort uitspraken en standpunten voorziet Wilders hen wel voortdurend van munitie. Hij zegt vaak dat hij de grootste wil worden en regeringsverantwoordelijkheid wil nemen, maar hij weet heel goed dat hij dat hiermee onmogelijk maakt.
Zijn uitspraken stellen mij voor een dilemma. Wil ik stemmen op een partij die de grondrechten van minderheden niet serieus lijkt te nemen? Bijzonder daarbij is dat veel leden van die minderheden zelf PVV stemmen, dus moet ik er dan moeilijk over gaan doen?
Het lastigste hieraan vind ik nog dat de PVV doelbewust lijkt aan te sturen op uitgesloten worden. Ik zou willen dat de uitwassen van de islam echt worden aangepakt – en dat immigratie echt op de agenda kwam – maar zolang Wilders deze lijn volgt, zal hij uitgesloten worden. En hoe zinnig is het dan om op hem te stemmen? Want hoe sterk Wilders vaak ook oppositie voert: echte veranderingen kan hij pas voor elkaar krijgen als hij aan de macht komt.
FvD
Het programma van Forum voor Democratie spreekt me enorm aan; ik heb niet voor niets twee keer op deze partij gestemd. FvD heeft democratische hervormingen hoog in het vaandel staan. Verder zet de partij vaak de echte problemen op de agenda, zoals de zorgwekkende ontwikkeling van de EU en de gebreken in het CETA-verdrag, het verdrag van Marrakesh en het klimaatakkoord. Ook het onderzoek naar de kosten en baten van immigratie voor Nederland – Grenzeloze Verzorgingsstaat – kwam er dankzij FvD. Een uitstekend initiatief.
Helaas is de graat in dit geval de lijsttrekker zelf…
Ik heb al eerder geschreven over zijn dubieuze uitspraken. Het is waar: hij zegt regelmatig dat hij absoluut tegen racisme is, maar hij heeft te vaak uitspraken gedaan die dat tegenspreken. Daarnaast heeft hij ook een talent voor bizarre uitspraken op andere terreinen, zoals over CO2-uitstoot en het coronavirus. Wilders doet ook extreme uitspraken, maar hij is daar berekenend in. Baudet lijkt eerder een flapuit die naderhand probeert te doen alsof hij dingen niet gezegd heeft. Wie wil een ongeleid projectiel aan de macht?
Verder heeft Baudet de neiging zichzelf als slachtoffer af te schilderen: alles is volgens hem de schuld van de media, Henk Otten en de ‘Judas-alliantie’. Het zou hem sieren als hij verantwoordelijkheid zou nemen voor zijn eigen aandeel in de implosie van FvD. Deze partij had de potentie om werkelijk verandering te brengen. Baudet had een grote rol in het scheppen van die kans, maar hij hielp hem zelf weer om zeep.
JA21
De afsplitsing JA21 is grofweg FvD zonder Thierry, en er zitten goede mensen bij. Ze presenteren zichzelf als het eigenlijke FvD: wel alle idealen en plannen, niet de uitglijders van Baudet. Dat is in principe een sterk concept en de partij staat dan ook op een paar zetels in de peilingen.
Toch heb ik een nare smaak in de mond door hoe die afsplitsing verlopen is. De coup in november werd gebracht als een spontane reactie op het beruchte etentje, alsof dat de druppel was die de emmer deed overlopen. Maar was er lang voor die tijd al niet genoeg gebeurd? Het lijkt alsof men gespaard heeft en bewust gekozen heeft om de bom op een geschikt moment te laten barsten. En wat een materiaal kwam er toen naar buiten… GeenStijl raakte niet uitgepraat over Baudet en het kreeg trekken van een persoonlijke afrekening. Waarschijnlijk was dit onvermijdelijk, het blijft onprettig.
Nog een punt in hun nadeel: een proefballonnetje als ‘een-nieuwe-stad-ergens-moet-de-woningnood-oplossen’ klinkt als luchtfietserij. Is dat bedacht door de één of andere paarse broek die vond dat de partij zich ergens mee moest onderscheiden? Ik zie liever nuchterheid en goed onderbouwde plannen.
Code Oranje
Code Oranje vind ik een heel interessante partij. Lijsttrekker Richard de Mos heeft in Den Haag goed werk verricht en de aanklacht tegen hem riekt naar politiek. Op nummer twee staat Peter Plasman – tot voor kort de advocaat van De Mos – en op nummer drie Tanya Hoogwerf van Leefbaar Rotterdam. De partij is stevig geworteld in lokale partijen en belooft veel democratie. Toch heb ik een vraag bij hun – overigens veelbelovende – programma.
Nergens komen we het onderwerp ‘klimaatakkoord’ tegen, behalve op punt 8 in hun Oranje Basiself: Verstandig duurzaam: tégen dure klimaatakkoorden, vóór schoon, circulair & nieuwe betaalbare energiebronnen. Dat klinkt leuk maar ook leeg.
Kijken we dan op plek 4 van de lijst, dan vinden we daar klimaatactivist Ruud Koornstra die enthousiast is over windmolens en zonnepanelen, maar kernenergie afwijst zonder daar – in mijn ogen – goede argumenten bij te leveren. Wat wordt het standpunt van Code Oranje over het klimaatakkoord? Zo’n belangrijk onderwerp had een eigen hoofdstuk in hun programma verdiend.
Wat nu?
De graten bij al deze opties zijn zo groot dat ik het werkelijk nog niet weet. Ik ben zwevende kiezer, en ik zal waarschijnlijk zweven tot ik in het stemhokje sta. Het enige wat ik echt zeker weet: ik wil verandering.
De coronacrisis heeft enorme schade aangericht. De toeslagenaffaire heeft aangetoond dat burgers vogelvrij zijn en dat controles op de macht niet werken. Het klimaatakkoord zal ons landschap en onze economie verwoesten zonder werkelijk iets te doen voor het klimaat. De verdere integratie in de EU lijkt onafwendbaar terwijl we er alleen maar slechter van worden. En boven dat alles hangt de immigratietijdbom. Zoals het nu gaat onder Mark Rutte zijn we hard op weg naar de afgrond, dus op de één of andere manier moet de koers gewijzigd worden.
Juist nu hebben we integere politici nodig die durven hervormen, maar we moeten het doen met een enkeling bij een foute partij of met partijen waar allerlei bezwaren aan kleven. Voor FvD, JA21 en Code Oranje geldt ook nog dat ze waarschijnlijk te klein zullen blijven om echt invloed uit te kunnen oefenen.
Als kiezers kunnen we weinig anders doen dan kiezen uit de opties die we hebben inclusief de graten die erbij horen. Ik had hier graag enthousiaste steun willen geven aan een partij waar ik in geloofde, maar ik kom niet verder dan dit overzicht. Hopelijk is het voor sommigen toch verhelderend.
Ik wens iedereen sterkte bij de stembus.
Vond je dit artikel goed? Steun Maaike van Charante via repelsteeltje.backme.org
Voor meer artikelen, zie deze link.
Op de hoogte blijven van nieuwe artikelen? Volg Maaike (Repel) op Twitter.
.
