Het zal niemand ontgaan zijn dat de VS een hoge Iraniër hebben uitgeschakeld.
Op 3 januari 2020 werd Qassem Soleimani, hoofd van de Iraanse Quds-brigade, in Bagdad door een raketaanval gedood.
Als Obama nog president was geweest, zou de NOS ongetwijfeld uitvoerig hebben verteld dat Soleimani een schurk en terroristenleider was. Er zouden beelden zijn getoond van de ravage na door hem gecoördineerde aanslagen in Libanon en Saoedi-Arabië, en zelfs in verre oorden als Thailand, New Delhi, Lagos en Nairobi. Obama zou geprezen zijn als beschermer van de westerse wereld.
Maar Obama is geen president meer. Soleimani is gedood op bevel van Trump, en dit stelde de NOS voor een dilemma. De afkeer van Trump is zo groot dat het blijkbaar pijn doet om hem ook maar enigszins in een goed daglicht te stellen. En dus verscheen in het NOS-18.00-uur-journaal van vrijdag 3 januari een item waarin Soleimani niet werd geportretteerd als een evil genius achter allerlei terroristische complotten, maar als een edele strijder.
Op Twitter ontbrandden heftige discussies. Velen waren verontwaardigd over deze witwassing door de NOS, anderen beweerden dat er geen sprake was van witwassen. Kijken we allemaal door onze eigen bril? Heeft de NOS een neutraal en objectief beeld gegeven van deze Iraanse generaal?
Ik heb het item uitgeschreven en zal nu bespreken waarom ik vind dat hier sprake is van zeer gekleurde verslaggeving. De tekst van de NOS in het groen.
Elke Iraniër kende de naam van generaal Soleimani, hij was de architect van de groeiende Iraanse militaire invloed in het Midden Oosten. Populair bij verzetsgroepen in omliggende landen.
Hier is het eerste stukje witwassen. ‘Verzetsgroepen in omliggende landen’? Hier ‘vergeet’ de NOS te noemen dat het gaat om terroristische milities als Hamas en Hezbollah die heel wat burgerdoden op hun naam hebben staan.
Het was de Amerikanen een doorn in het oog.
Een kleine toelichting waarom de Amerikanen niet blij waren met deze Iraanse invloed zou op z’n plaats zijn geweest. Er had iets gezegd kunnen worden over de Amerikaanse woede over de talloze Iraanse bermbommen die vanaf 2004 op bevel van Soleimani geleverd werden aan de sjiitische milities in Irak; bermbommen waardoor o.a. honderden Amerikanen gedood werden.
Je kunt vraagtekens zetten bij de Amerikaanse aanwezigheid daar, maar de rol van Soleimani ging iets verder dan ‘populair zijn’ bij ‘verzetsgroepen.’ Zijn meedogenloze tactieken hadden hier best even genoemd mogen worden. In plaats daarvan worden we vervolgens getrakteerd op beelden van Soleimani die toegejuicht wordt door Syrische bondgenoten en vertelt de NOS:
Zo was Soleimani in zijn element: aan het front; dat maakte hem ook zo geliefd onder de manschappen. Hier wordt hij als held binnengehaald door Syrische strijders die allemaal met hem op de foto willen.
Welke Syrische strijders, NOS? O ja. De soldaten van Assad. Over Assad heeft de NOS (terecht) gemengde gevoelens, dus de immense steun die deze dictator van Soleimani gekregen heeft moet nog even niet te expliciet benoemd worden. Vandaar het neutrale ‘Syrische strijders.’ Boodschap van de beelden: wat was Soleimani toch populair. Aardige man.
Het werkterrein van Soleimani lag voornamelijk in het buitenland, want als hoofd van de Quds-brigade, een elite-eenheid binnen de Iraanse Revolutionaire Garde, had hij de opdracht de buitenlandse invloed van Iran te vergroten. En dat deed hij met succes.
Op zich klopt deze zin. Maar waarom vermeldt de NOS niet dat de Quds-brigade zo heet omdat Al-Quds de Arabische naam van Jeruzalem is? En dat deze brigade is opgericht om Jeruzalem te ‘bevrijden’? Israël wordt voortdurend bedreigd door deze mensen, maar ook dat past niet in het narratief van de NOS. En dus wordt de Quds-brigade simpelweg gepresenteerd als ‘elite-eenheid.’
Dan komt een stukje interview met Arabiste Laila Al-Zwaini die uitlegt wat de rol van Soleimani was.
Hij is degene, het meesterbrein, die alle milities in Libanon, in Syrië, Irak, dus ook Jemen, Gaza, heeft omgevormd tot pro-Iraanse milities en echt goeie strijdkrachten, waardoor Iran dus op die manier heel erg veel invloed heeft gekregen en met name in Irak. (Beelden Soleimani, Al-Zwaini praat verder) Zo wist hij in Irak de opmars van IS te stoppen, en in Syrië hielp hij de Syrische dictator Assad aan de macht te houden.
Deze informatie is correct, maar let even op. Alle dikgedrukte stukjes (accent van mij) zijn positieve termen over Soleimani. Wel ‘meesterbrein’, niet ‘meedogenloos.’ Wel ‘pro-Iraanse milities’ niet ‘terroristische groeperingen.’ Wel ‘echt goeie strijdkrachten’, niet ‘oorlogsmisdaden plegende jihadisten.’ Hadden alle positieve termen vervangen moeten worden door negatieve? Nee, maar een beetje evenwicht zou goed zijn geweest.
Dan de grootste positieve prestatie van Soleimani: ‘Zo wist hij in Irak de opmars van IS te stoppen.’ Inderdaad: hij had een groot aandeel in de strijd tegen IS. Maakt dit hem tot een goed mens? Even ter vergelijking: Stalin hielp om Hitler te verslaan. Maakt dat Stalin tot een goed mens? Nee. De vijand van mijn vijand is niet altijd mijn vriend. Soms is de vijand van mijn vijand tijdelijk een bondgenoot uit noodzaak, maar dat neemt niet weg dat die vijand ook mijn vijand kan zijn. De strijd van Soleimani tegen IS wordt hier trouwens naadloos gekoppeld aan de eerder genoemde zaken, alsof het stoppen van IS op dezelfde lijn ligt als terreuraanslagen steunen in de rest van het Midden-Oosten.
Dan – na alle positieve geluiden – durft de NOS wel een klein genuanceerd geluidje te laten horen: Soleimani hielp om de Syrische dictator Assad aan de macht te houden. Vergeleken bij het IS-kalifaat zijn de meeste mensen natuurlijk blij met Assad, dus deze nuance kunnen we hebben. Dit kunnen we Soleimani makkelijk vergeven.
Nu gaat de stem van de NOS weer verder.
Maar niet overal wordt hij als een held gezien.
Wacht even. Wordt deze edele strijder niet overal als een held gezien? Zijn er dan uitzonderingen? Zijn er dan blinden die niet door hebben hoe nobel deze strijder is? Dat is de suggestie die door deze formulering gewekt wordt. Overal wordt Soleimani als een held gezien, maar er zijn uitzonderingen. Welke uitzonderingen?
De Amerikanen zetten de generaal op de terreurlijst omdat hij betrokken ZOU zijn bij verschillende aanslagen in Irak (beelden van Soleimani die omringd door juichende fans op een auto klimt) om daar de Iraanse invloed steeds meer uit te breiden.
Let even op: nu er eindelijk gesproken wordt over de betrokkenheid van Soleimani bij aanslagen, gebruikt de NOS het woordje ‘zou.’ Dit is de eerste keer in dit hele fragment dat er niet met stelligheid gesproken wordt, dit is de eerste keer dat er twijfel mogelijk lijkt over de waarheid van een bewering. Zou? Werkelijk, NOS? Is het nog maar de vraag of Soleiman betrokken was bij die aanslagen?
En dat dan op het moment dat we beelden zien van Soleimani omringd door juichende fans terwijl hij op een auto klimt om naar zijn supporters te zwaaien. De rol van de beelden in dit fragment is duidelijk. Nergens beelden van de ravage aangericht door allerlei aanslagen, zoals de gigantische bomkrater in het centrum van Beirout na de aanslag op Rafik Hariri. Nergens beelden van huilende nabestaanden. We zien beelden van een rustige Soleimani of beelden waarop hij wordt toegejuicht.
Had er dan helemaal niets positiefs in dit fragment mogen zitten? Had niet vermeld mogen worden dat Soleimani een intelligent en moedig man was die met grote volharding vocht voor zijn idealen?
Natuurlijk was het terecht om ook deze kant van de zaak te vermelden. Maar alleen maar deze kant? Alleen maar zijn moed, zijn intelligentie en zijn populariteit bij bepaalde groepen? En niets over bijvoorbeeld zijn aandeel in de meedogenloze onderdrukking van het Iraanse volk?
Al in 1999 – toen Soleimani nog maar net hoofd van de Quds-brigade was – oefende hij druk uit op de Iraanse regering omdat hij vond dat de protesten van destijds niet hard genoeg werden aangepakt. Na de brief die hij samen met andere generaals hierover stuurde, werden de protesten keihard neergeslagen. Wat voor aandeel zal deze man gehad hebben in het bruut neerslaan van de laatste protesten waarbij naar verluid 1500 Iraniërs omkwamen? Denk maar niet dat hij opriep tot genade. Het is niet voor niets dat veel Iraniërs blij zijn dat hij dood is.
Dat wil niet zeggen dat de NOS elders in deze uitzending niet meer vertelde over de terreurdaden waar Soleimani bij betrokken was, maar het valt op dat de NOS alleen rouwende Iraniërs toont, en de kant van de Amerikanen duidelijk weergeeft als ‘het verhaal’ van de Amerikanen zonder dat dit als geloofwaardig motief voor de aanslag wordt neergezet.
Dan over de directe aanleiding van de liquidatie. De NOS vertelt wel over de raketbeschieting van een Amerikaanse basis, het Amerikaanse antwoord daarop en de daar weer op volgende aanval op de Amerikaanse ambassade in Bagdad. Wat hier niet vermeld wordt, is een tartende tweet van geestelijk leider Khamenei waarin hij o.a. tegen Trump zegt: ‘You can’t do anything.’
Wat had Trump moeten doen? Maar weer een uitdaging over zijn kant laten gaan? Zeker in het Midden-Oosten wordt zoiets als een teken van zwakte gezien; het zou zijn positie behoorlijk ondermijnd hebben.
Dit bespreekt de NOS niet. De nadruk ligt op twijfels over het beleid van Trump. Ook in een terugblik op de spanningen van de afgelopen jaren tussen de VS en Iran is sprake van gekleurde berichtgeving en de conclusie is dat deze laatste beslissing van Trump tot gevaarlijke escalatie kan leiden.
Het geheel van de verslaggeving over deze gebeurtenissen is al niet neutraal te noemen – Trump kan niets goed doen, en men negeert berichten over blijdschap bij de Iraanse bevolking – maar met name het hier besproken item over Soleimani is schandalig eenzijdig. De NOS is blijkbaar zo verblind door haat tegen Trump dat zelfs deze tegenstander van Trump witgewassen moest worden. Dit is absoluut geen neutrale verslaggeving; dit is anti-Amerikaanse berichtgeving omdat de NOS blijkbaar uitgaat van de simplistische stelling: De vijand van mijn vijand is mijn vriend.
Nee NOS, Soleimani was onze vriend niet. Hij was een nuttige bondgenoot tegen IS, maar hij was tegelijkertijd iemand die de tegenstellingen in het Midden-Oosten tussen Soennieten en Sjiieten opstookte en terroristische milities organiseerde. Hij stond zelfs op de EU-terreurlijst nadat in 2018 de Quds-brigade betrokken bleek bij het voorbereiden van een aanslag in Parijs die gelukkig verijdeld werd.
Dit sterk gekleurde item over Soleimani was een schandalige vorm van witwassen.
Vond je dit artikel goed? Steun Repelsteeltje via repelsteeltje.backme.org
Voor meer artikelen van Repelsteeltje, zie deze link.
Op de hoogte blijven van nieuwe artikelen? Volg me op Twitter.
