Home Politiek De plotselinge liefde voor de Grondwet
Politiek

De plotselinge liefde voor de Grondwet

by Maaike van Charante
by Maaike van Charante 8 minutes lezen

Afbeelding Grondwet 1848 door Vera de Kok CC BY-SA 3.0 DEED 

Het regent ineens bezorgde artikelen over de Grondwet en de grondrechten, en aan de talkshowtafels worden deskundigen geraadpleegd over de democratische rechtsstaat. Deze liefde voor de democratie zou ontroerend zijn als zij er al wat langer geweest was. Maar je vraagt je af waar al deze nobele democraten de afgelopen decennia waren…

De overwinning van de PVV op 22 november heeft een deel van Nederland diep geschokt. Dat Martin Bosma vervolgens tot Kamervoorzitter werd gekozen, was – aldus professor Leo Lucassen – “de kers op deze dystopische taart.” Het geschokte deel van Nederland trekt nu al een paar weken ten strijde om de democratische rechtsstaat te verdedigen tegen de democratische verkiezingsuitslag.

De PVV of de PvdA

De nadruk ligt hierbij op de vermeend antirechtsstatelijke opvattingen van de PVV. Aan de talkshowtafels verschijnen deskundigen zoals professor Wim Voermans om uit te leggen waarom de voorgestelde grondwetswijzigingen van de PVV niet kunnen.

Als Wilders de Grondwet wil aanpassen, om bijvoorbeeld een verbod mogelijk te maken op islamitische scholen, korans en moskeeën, dan zou dat volgens Voermans direct in strijd zijn met artikel 6 en artikel 23 van de grondwet. Een ander PVV-programmapunt is jihad-sympathisanten preventief opsluiten via administratieve detentie. Volgens Voermans druist dat in tegen de artikel 15 en 16 van de grondwet.

Sommige van deze bezwaren zijn best begrijpelijk, andere zijn nogal vreemd, zoals dat Voermans een verbod op islamitische scholen strijdig met de Grondwet noemt. Ik kan me namelijk geen zorgelijke uitspraken van hem – of van wie dan ook – herinneren over de voorstellen van de PvdA om, vanwege de problemen met islamitisch onderwijs, artikel 23 aan te passen.

De aap uit de mouw

In andere commentaren wordt duidelijk waar veel van deze bezwaren werkelijk vandaan komen. Volgens Folkert Jensma – bekend vanwege zijn anti-Fortuynstuk van 6 mei 2002 – zijn veranderingen in de Grondwet heel gebruikelijk, maar zijn de voorstellen van de PVV afkeurenswaardig omdat zij de ‘dominante politieke cultuur’ aan zouden tasten.

Vervolgens omschrijft Jensma die dominante politieke cultuur met een opsomming van de grondrechten, de scheiding der machten en het legaliteitsbeginsel, waar geen verstandig mens iets tegen kan hebben. Maar is dat waar de PVV een bedreiging voor is? De term dominante politieke cultuur lijkt hier meer op een freudiaanse verspreking. Want het nieuwe politieke evenwicht is eerder een bedreiging voor de oude gevestigde orde dan voor deze grondbeginselen.

Bas Bijlsma waarschuwt

Heel duidelijk wordt dit in een stuk van PvdA’er Bas Bijlsma – ‘expert in het vroegtijdig signaleren van democratisch verval’ – die waarschuwt dat we ‘slaapwandelen naar een autocratie.’ Zijn stuk is bijna hilarisch door alle omkeringen.

Citaat: “Vrijwel elk democratisch verval verloopt namelijk via democratische weg. (…) Onze democratie is dus kwetsbaar. Zeker als democraten gelegenheidsallianties sluiten met antidemocraten. Vaak omdat hun opvattingen en belangen deels overlappen met de antidemocraten, zoals nu op migratie. Zo krijgen antidemocraten toegang tot de macht, waarna het vaak snel gaat.”

Onderzoeken wijzen al jaren uit dat Nederlanders in meerderheid minder migratie willen. Maar omdat de minderheid die ‘toegang tot de macht had’ wel de voordelen van immigratie genoot (goedkope arbeid, je moreel superieur voelen) en niet de nadelen (uitbuiting, gebrek aan integratie, woningnood) werd die wil van de meerderheid niet uitgevoerd. De wil van een minderheid doordrukken zou je antidemocratisch kunnen noemen, maar Bijlsma vindt het juist antidemocratisch om naar de meerderheid te luisteren.

Bijlsma heeft een spiegel nodig

Nog een citaat: “Zo worden wetten aangepast om de vrijheid van meningsuiting en andersdenkenden te beknotten. (…) Als daar weerstand tegen komt, gebruiken ze vervolgens de rechtsstaat om die te bestrijden. De standaardmethode die ze daarbij hanteren: eerst tegenstanders demoniseren, dan criminaliseren en ze vervolgens via de rechterlijke macht de mond snoeren. (…) Kritische media worden wegbezuinigd en geïntimideerd.”

Hier vroeg ik me af of Bijlsma ook een spiegel in huis heeft. Werkelijk alles in deze alinea slaat op de behandeling die Geert Wilders en de omroep Ongehoord Nederland van het establishment kregen. Wat ik uit de tekst van Bijlsma wegliet waren trouwens kromme vergelijkingen met Poetin, Orbán, natuurlijk Hitler, en uitlatingen van Wilders zelf die vaak lang niet zo dubieus waren als Bijlsma suggereert.

Selectieve verontwaardiging

De zorgen van deze democratieverdedigers zouden heel wat geloofwaardiger zijn, als ze net zo bezorgd waren geweest over de Grondwet tijdens de regeerperiode van Mark Rutte. Maar niemand van dit illustere gezelschap stelde de afgelopen maanden dat VVD, D66, CDA en ChristenUnie zouden moeten worden uitgesloten van kabinetsdeelname vanwege het langdurig schenden van de Grondwet en – belangrijker nog – de grondrechten.

En dan heb ik het niet eens alleen over de vergaande minachting voor het parlement zoals die uit bovenstaand videofragment blijkt, dan heb ik het ook over regelrechte schending van de Grondwet. Zoals toen staatssecretaris van Huffelen in Brussel doodleuk haar eigen zin deed in plaats van wat het parlement haar had opgedragen, en daar dankzij slaafse coalitiepartijen mee wegkwam.

Dan heb ik het over het hele kabinet Rutte3 dat in 2019 zat te vergaderen over manieren om de Kamer voor te liegen en Kamerleden te intimideren. Datzelfde kabinet dat een motie van de Tweede Kamer over het recht op informatie – artikel 68 van de Grondwet – afraadde. Dan heb ik het erover dat VVD-premier Mark Rutte onder ede zei dat hij de wet opzij schoof als dit om politieke redenen uitkwam.

Grondrechten

En belangrijker nog, dan heb ik het over de grondrechten van toeslagenouders, Groningers, boeren en vissers die met voeten getreden werden. Over de schandalige manier waarop tijdens de coronacrisis met de grondrechten van alle burgers werd omgegaan. Toen onze vrijheden veel ernstiger en langduriger beknot werden dan noodzakelijk was, toen coronademonstranten met grof geweld in elkaar werden geslagen en ongevaccineerden als melaatsen behandeld werden.

Protest

Politici rekenen vaak op het korte geheugen van de kiezer, maar de kiezers hebben de afgelopen jaren te veel wanbeleid op hun bordje gekregen. De onvrede is inmiddels zo gegroeid dat bijna de helft van de kiezers stemde op nieuwe partijen – BBB en NSC – of op de PVV. Dat signaal was op 22 november al duidelijk, en met elke volgende peiling wordt het signaal sterker.

Al die deugdzame Nederlanders die zichzelf nu opwerpen als redder van de democratie zouden dit signaal serieus moeten nemen. Na alle onderzoeken van de afgelopen jaren over ‘de kloof’ en ‘de afgehaakten’ hebben de kiezers blijkbaar besloten dat de macht nu maar eens moet luisteren. De kiezers deden dat als keurige democraten, nu zal blijken of ook de gevestigde orde respect heeft voor de democratie.

Echte democraten

Dus ja, laten we vooral het nieuwe kabinet straks goed in de gaten houden. Laten we opletten of deze coalitie de grondrechten van alle burgers respecteert. En als er voorstellen komen om de Grondwet te wijzigen, laten al die experts die voorstellen dan goed wegen. Maar laten de duiders in de ‘kwaliteitsmedia’ vooral goed beseffen dat de Grondwet er niet is om hun tegenstanders mee om de oren te slaan.

Hoe meer zij proberen de democratisch gekozen meerderheid te ondermijnen, hoe duidelijker zij laten zien dat hun plotselinge liefde voor de Grondwet helemaal niet zo oprecht en zuiver is. Zij laden de verdenking op zich dat zij zich voordoen als verdedigers van de democratie omdat dit keer hun ideeën niet de overhand hebben. Omdat dit keer hun belangen waarschijnlijk niet de doorslag zullen geven. Omdat de macht hen uit handen glipt.

Persoonlijk geloof ik pas dat deze figuren echte democraten zijn als zij stoppen met demoniseren, als zij stoppen met pogingen om partijen te verbieden, als zij stoppen met censuurpogingen en aanvallen op een onwelgevallige omroep. Kortom: als zij net zo vurig opkomen voor de grondrechten van hun politieke tegenstanders als dat zij nu doen voor degenen die in hun ogen in de knel zitten.

Zij mogen hun liefde voor de Grondwet in de eerste plaats bewijzen door de democratische verkiezingsuitslag te respecteren.

Vond je dit artikel goed? Steun Maaike van Charante via repelsteeltje.backme.org

Op de hoogte blijven van nieuwe artikelen? Volg Maaike op Twitter.

Maaike van Charante

Artikelen van Maaike van Charante verschijnen sinds november 2021 eerst op OpinieZ.com

You may also like

Banninglezing Timmermans toont zieke mentaliteit links establishment

Omtzigt blokkeert verandering waar kiezers naar snakken

VVD legt bom onder formatie met stem voor...

2023 was een Revolutiejaar

De ondermijning van de Nederlandse democratie

Geef de PVV een eerlijke kans

Open brief aan Pieter Omtzigt

Thierry Baudet en het Forum voor Democratie: Van...

Dilan Yesilgoz & VVD: Vrijheid, Vooruitgang en D…...

Fractieleider Review, Geert Wilders (PVV)