Titelfoto: EU-Commissaris Thierry Breton, publicatie binnen voorwaarden copyright Europese Unie.
Als de voortekenen niet bedriegen staat ons in de EU een politieke aardverschuiving te wachten. Nederland maakte het afgelopen jaar een stembusrevolutie door, en er zijn meer landen in de Europese Unie waar het rommelt. Dit is een goede zaak. De EU gedraagt zich steeds meer als een superstaat met totalitaire trekjes – inclusief censuur – en heeft een koerswijziging hard nodig.
Er zijn veel redenen om op 6 juni naar de stembus te gaan voor de EU-verkiezingen. En een belangrijke reden is naar mijn mening: tegenwicht bieden aan de totalitaire neigingen van de Europese Unie. Wat ooit begon als pragmatische samenwerking tussen Europese landen is steeds meer ontaard in een walhalla voor lobbyisten en machtsbeluste politici.
Voor de duidelijkheid: politici van de lidstaten veroorzaken dit zelf. Zij ondermijnen de nationale soevereiniteit omdat zij blijkbaar liever behoren tot – en carrière maken in – een wereldmacht. En dat terwijl Europa ooit groot werd dankzij de diversiteit en onderlinge rivaliteit van al die unieke staten. Een rivaliteit die bij echte democratieën vreedzaam zal blijven.
Nationalisme
Fanatieke supporters van de EU verkondigen graag dat nationalisme xenofoob is, en onafwendbaar tot oorlog zal leiden. Zij trekken een vies gezicht bij nationale vlaggen en volksliederen. Maar het is veelzeggend hoe anders zij reageren op de EU-vlag en op het lied dat de EU zich heeft toegeëigend als volkslied. Dan steekt ineens sentiment de kop op en volgen dit soort verklaringen.
Ons Europese volkslied. Ik vind het prachtig… Een sterk Europa is belangrijker dan ooit in een wereld vol verschuivende panelen. Ga stemmen lieve mensen op 6 juni… https://t.co/1LTqMDMGTD
— Mirjam Sterk (@MirjamSterk) May 24, 2024
Typerend is de roep om een ‘sterk’ Europa. Steeds openlijker streven politici naar een Europees leger – bij deze lieden staat Europa gelijk aan de EU – en het is inmiddels heel gewoon dat ongekozen leiders als Ursula von der Leyen agressieve taal uiten richting Rusland. Helaas is het ook gewoon om in onze media lovende artikelen te lezen over dergelijke politici.
EU promoten
Een goed voorbeeld daarvan was een Volkskrantartikel van december 2022. Daarin werd de mission creep van Ursula wel benoemd – dat is de sluipende machtsuitbreiding van de Commissie ten koste van de lidstaten – maar hoe negatief dit begrip in wezen ook is, de toon van het stuk bleef bewonderend. De media van de gevestigde orde blijven de ontsporende EU promoten.
Onderschat de indoctrinatie ten bate van de EU niet. Heeft u schoolgaande kinderen? Check voor de grap hun schoolboeken eens. Bij allerlei vakken zult u propaganda voor de EU aantreffen; kritiek zult u tevergeefs zoeken. Alleen al vanwege dit soort zaken sta ik vierkant achter het voornemen van de nieuwe coalitie om schoolboeken politiek neutraal te maken.
Censuur
En de totalitaire trekjes van de huidige EU-leiders blijken wel het meest uit hun vasthoudende pogingen om controle over de informatie te krijgen. Regel 1 van elke dictatuur: leg dissidente stemmen het zwijgen op. Natuurlijk heet dit bij de EU geen censuur, welnee. Dit heet de strijd tegen desinformatie. Alles dient slechts om de onnozele burger te beschermen tegen misleiding.
We krijgen een narratief voorgeschoteld waarin de EU in al haar wijsheid bepaalt wat waar is en wat niet, en ons vervolgens goedgunstig beschermt tegen desinformatie. In maart 2022 liep dit zelfs uit op het botweg verbieden van de Russische propagandazenders Russia Today en Sputnik, een beslissing die ook mainstream media de wenkbrauwen deed fronsen.
De verbanning van de Russische staatsmedia RT en Sputnik uit de EU leidt tot grote vragen. Dergelijke EU-brede overheidsinmenging in het media-aanbod is ongekend. „Het moet een heel, heel uitzonderlijke maatregel blijven.” https://t.co/vgQ2wUKEjF
— NRC (@nrc) March 3, 2022
Maar waar de botte censuur van maart 2022 nog leidde tot kritiek van alle kanten, kunnen andere censuurpogingen vaak rekenen op (stilzwijgende) instemming van de gevestigde orde. In januari 2018 richtte de Europese Commissie een nieuwe Nepnieuws-taskforce op met veertig Europese media-experts, wat mede te danken was aan D66-minister Kajsa Ollongren.
Nog geen week later maakten we kennis met EU vs Disinfo, onderdeel van een nog oudere taskforce die al in 2015 bleek te zijn opgericht om desinformatie vanuit Rusland te bestrijden. Dit clubje maakte zich belachelijk door nieuws (dat overduidelijk echt was) te betitelen als desinformatie. EU vs Disinfo leek kansloos, maar het zou naïef zijn om te denken dat het daarbij bleef.
Internetcensuur
Sinds de TwitterFiles uitkwamen weten we hoeveel druk de Amerikaanse overheid uitoefent op social media platforms om onwelgevallig nieuws te censureren. Helaas interesseren de (Amerikaanse) onderzoeksjournalisten die hiermee bezig zijn zich vooral voor de Amerikaanse overheid. Toch is duidelijk dat ook de Europese Unie niet vies is van dergelijke beïnvloeding.
Veelzeggend was de reactie van EU-commissaris Thierry Breton nadat Elon Musk erin geslaagd was Twitter over te nemen, en beloofde dat hij de vrijheid op dit platform zou beschermen. Breton maakte direct duidelijk dat vrijheid op Twitter niet gewenst was: de EU wilde bepalen aan welke regels informatie moet voldoen.
In Europe, the bird will fly by our 🇪🇺 rules.#DSA https://t.co/95W3qzYsal
— Thierry Breton (@ThierryBreton) October 28, 2022
LabLeakTheory
De reactie van Breton kwam niet als een verrassing na de censuur op internet in coronatijd. Uit de TwitterFiles is gebleken dat twijfel over vaccins actief onderdrukt werd, en dat was niet het enige. Eén van de onderwerpen die niet besproken mochten worden was de theorie dat het virus misschien wel afkomstig was uit een laboratorium in Wuhan.
Al in februari 2020 verscheen een verklaring van wetenschappers in The Lancet waarin gesteld werd dat deze theorie een complottheorie was, en onder druk van virologen werd de theorie op sociale media gecensureerd. Wetenschappers komen inmiddels met bewijzen dat het virus afkomstig is van een markt in Wuhan, maar erg overtuigend is dat niet.
Ten eerste kwamen deze wetenschappers al met hun conclusie lang voordat ze enig bewijs hadden. Ten tweede hadden zij er rechtstreeks belang bij dat het virus niet uit een lab kwam – hun contacten en hun onderzoek liepen gevaar – en ten derde wijst censuur niet bepaald op een verlangen om de waarheid te vinden. En dat terwijl dit elke burger ter wereld rechtstreeks aangaat.
Het is een vaak terugkerend fenomeen: zodra mensen macht hebben, beschermen zij vooral die macht. En in dit zogenaamde informatietijdperk is controle over de informatie dan cruciaal. Dit speelde tijdens de coronapandemie, het speelt in de Oekraïnecrisis, en het speelt ook in het Israëlisch-Palestijnse conflict. Dat liet de EU meteen duidelijk merken.
7 oktober
Op 7 oktober 2023 werd Twitter overspoeld met beelden van de gruweldaden van Hamas. Zowel terroristen als burgers hadden filmpjes en foto’s op internet gezet die al snel viral gingen, en in de chaos van die eerste dagen was Twitter een belangrijke nieuwsbron. In de eerste liveblogs van GeenStijl over die pogrom zijn nog altijd veel linkjes naar dergelijke tweets te vinden.
Na 7 oktober werden de verhalen over deze gruwelen in twijfel getrokken. Israël zou de zaken overdreven hebben, zou zelfs misdaden verzonnen hebben, zou eigenlijk zelf de eigen burgers gedood hebben. De tweets van die eerste dagen zijn de nog steeds bestaande getuigenissen van wat er werkelijk gebeurde. Maar deze ongereguleerde informatie was de EU onwelgevallig.
Op 10 oktober stuurde Thierry Breton een dreigende brief aan Elon Musk. Hij herinnerde hem aan de Digital Services Act, een nieuwe verordening van de EU om online informatie te reguleren. Breton beschuldigde Musk van het verspreiden van desinformatie na 7 oktober, maar weigerde – ook na een verzoek daarom van Musk – om te vertellen wat de overtredingen waren.
In december 2023 heeft de Europese Commissie een officieel onderzoek hiernaar gestart en dat onderzoek loopt nog. Intussen gaat Ursula von der Leyen de EU-verkiezingen in met onderstaande video. Het is weer hetzelfde deuntje: om de onnozele Europese burgers te beschermen tegen de vijanden van de democratie, gaat de nobele EU desinformatie opsporen en verwijderen.
Europe must be able to defend itself – against all kinds of attacks.
I will propose a European Democracy Shield.
🛡️To detect disinformation and malign interference
🛡️To remove content, including AI deepfakes
🛡️To make our societies more resilient pic.twitter.com/d455YyWUib
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen_epp) May 20, 2024
Macht corrumpeert
Maar het is pure manipulatie om te doen alsof censuur een middel is om de machtelozen te beschermen. Censuur is het wapen van de machtigen, en legt machtelozen het zwijgen op. Alleen machthebbers hebben de mogelijkheid om te censureren, en hun hoogste doel is onveranderlijk om te voorkomen dat hun narratief ter discussie wordt gesteld, dat hun macht wordt uitgedaagd.
Wie na Oekraïne, corona en 7 oktober de zeggenschap over informatie in handen van de EU wil leggen, mag hier nog eens goed over nadenken. Wie de zeggenschap over informatie in handen van wie dan ook wil leggen, mag hier nog eens goed over nadenken. Het is niet zo dat andere politici of politieke groeperingen wel te vertrouwen zouden zijn met deze macht.
Macht corrumpeert. We zien het bij de EU, we zien het bij onze oude gevestigde orde, het is iets menselijks. Het enige medicijn tegen ontsporingen is een gezonde democratie waarin de grondrechten heilig zijn. Grondrechten zoals de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van informatie. In zo’n democratie kunnen altijd dissidenten opstaan om misstanden aan te kaarten.
Een ander aspect van zo’n gezonde democratie is dat er regelmatig een vreedzame machtswisseling plaatsvindt. Dat voorkomt dat de zittende macht versteent en totalitaire trekjes krijgt. We zien op dit moment in Nederland hoe slecht onze democratie eraan toe is, nu er een machtswisseling moet plaatsvinden en de gevestigde orde zich met hand en tand verzet.
Verandering
Alles bij elkaar hebben we veel reden om op 6 juni voor verandering te stemmen. In de hele EU schuiven kiezers op naar een meer conservatieve, nuchtere koers, en Nederland is geen uitzondering. Een machtswisseling in Brussel zal hopelijk de totalitaire neigingen van de huidige Europese Commissie afremmen, en de soevereiniteit van de lidstaten versterken.
Ook voor de nieuwe coalitie die in Nederland moet gaan regeren, zal een rechtsere koers in de EU een ruggensteuntje zijn. Met name BBB heeft al duidelijk gemaakt dat deze regering meer op gaat komen voor de belangen van Nederlanders; dat Nederland niet langer de brave nettobetaler zonder tegenstem zal zijn. Hoe meer nuchterheid in Brussel, hoe groter de kans dat Nederland daar gehoord wordt.
Juist Nederlanders die bedenkingen hebben bij de huidige koers van de EU zouden massaal naar de stembus moeten gaan. Als zij thuisblijven omdat ze ‘niks met de EU hebben’ geven ze het roer uit handen. Dan geven zij ruimte aan de EU-fans van D66 en Volt om de koers te bestendigen naar een EU waarin dissidenten geen stem meer hebben.
U kunt Maaike van Charante steunen via repelsteeltje.backme.org
Op de hoogte blijven van nieuwe artikelen? Volg Maaike op Twitter.
