Geschreven door Sid Lukkassen
Vrijdag is ‘vrijdenkers dag’ bij Clara, een in België geproduceerde podcast, gepresenteerd door Werner Trio. Onderstaand is de bijster interessante discussie te horen over ‘cultuurmarxisme’ in het programma, waarin Sid Lukkassen de degens kruist met Anton Jäger, terwijl Eric Hendriks telefonisch wordt geconsulteerd over het onderwerp in relatie tot de Mao’s ‘Culturele Revolutie’ in het China van 1966 tot 1976.
Jäger zet aan het begin uiteen hoe hij het begrip cultuurmarxisme opvat, namelijk als een “rechtse benaming voor een bepaalde tendens ter linkerzijde om maatschappelijke kwesties door de lens van cultuur te gaan interpreteren en dan vooral ook politiek als een culturele taak te gaan opvatten”. Lukkassen stelt daartegenover dat cultuurmarxisme al een oudere term is en niet specifiek een moderne rechtse benaming voor een links verschijnsel. Integendeel zelfs: oorspronkelijk wordt de term in de 60-er jaren al benut in academisch-filosofische kringen. Hij zet uiteen dat het marxisme geleidelijk aan het pad van de economie ontstijgt en inmiddels wordt toegepast in termen van cultuur.
Met andere woorden: waar het oorspronkelijke marxisme gelijke uitkomsten en opbrengsten bepleit voor deelnemers in de economie, is het nu kennelijk populair hetzelfde toe te passen in het denken over de uitkomsten en opbrengsten van cultuur. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan de magere economische en culturele resultaten van Afrikaanse landen, die categorisch worden verweten aan de – voormalige – kolonisatiedrang van het Westen. Dit bracht bijvoorbeeld de Amsterdamse hoogleraar Gloria Wekker tot de slotsom dat “de witte, Westerse mens een per definitie racistische mens is”, vanwege het feit dat de vigerende –witte – cultuur zou zijn gevestigd uit middelen die zijn vergaard in de koloniale tijd.
Beide wetenschappers gaan diep in op de grondslagen van de filosofie achter het cultuurmarxisme, hetgeen deze podcastaflevering absoluut de moeite waard maakt om te beluisteren en bovendien buitengewoon leerzaam!
Sid Lukkassen
