Op zondag 14 maart 2021 werd in het hele land gedemonstreerd. Eén demonstratie trok wel bijzonder de aandacht omdat de politie met veel geweld ingreep. Dit was de demonstratie tegen de coronamaatregelen op het Malieveld in Den Haag.
Het recht op demonstratie
Nederlanders hebben het recht om te demonstreren. Dit is vastgelegd in artikel 21 van het Internationaal Verdrag inzake Burger- en Politieke rechten, artikel 11 van het Europees Verdrag voor de Rechten voor de Mens, én in artikel 9 van de Nederlandse Grondwet.
Zit daar helemaal geen beperking op?
Jawel: de uitleg bij het grondwetsartikel luidt: Iedereen en iedere groep heeft het recht om in het openbaar bij elkaar te komen, bijvoorbeeld voor een vergadering of een betoging of een demonstratie. Maar je mag geen andere wetten of regels overtreden. Ook mag je niet gevaarlijk zijn voor de gezondheid van de bevolking. En het mag ook niet gevaarlijk zijn voor het verkeer. En het mag ook niet leiden tot verstoring van de openbare orde.
Dit ‘gevaar voor de gezondheid van de bevolking’ is de rechtvaardiging voor het ingrijpen van de politie op het Malieveld. Maar rechtvaardigt het ook het geweld waarmee dat ingrijpen gepaard ging?
Geweldsgebruik door de politie
Lees maar wat de politie zelf schrijft over het gebruik van geweld door agenten.
Deze richtlijnen zijn er niet zomaar, de politie is er om de burgers te beschermen, niet om de burgers te intimideren en te mishandelen tot ze zich niet meer tegen de staat durven uit te spreken. Als we dan gaan kijken naar de beelden van het politiegeweld bij deze demonstratie, kunnen daar wel een paar vragen bij gesteld worden.
Man met fiets
Als eerste de ‘aanhouding’ van deze fietser.
#ordure #bizarrepic.twitter.com/EjWIGVrk3u
— Eppie Z. (@1_2tje) March 15, 2021
De politie zegt op haar website: ‘Wanneer de wapenstok wordt gebruikt zijn agenten getraind om zich te richten op armen en benen.’ De allereerste klap die deze man krijgt nadat hij netjes van zijn fiets af is gestapt, is recht in zijn gezicht.
In de reportage van NieuwNieuws (9.53) is te zien dat na de mishandeling ook nog een politiebusje over zijn fiets heen rijdt. Naderhand loopt de man geëscorteerd door politie met zijn kapotte fiets het Malieveld af en het is goed te zien dat zijn hoofd onder het bloed zit.
Was dit proportioneel geweld?
Man met politiehond
Een andere ‘aanhouding’ die veel aandacht kreeg was deze mishandeling.
Het is duidelijk dat deze man geen weerstand (meer) biedt, maar de agenten blijven hem slaan en schoppen, en halen de hond erbij om hem te bijten. Er zijn meerdere filmbeelden van deze mishandeling – ook van de paar minuten daarvoor – maar nergens wordt duidelijk dat deze man zelf agressief was. Ook is nergens te zien dat hij de politiehond geschopt zou hebben. Wel is er een filmpje waarin te zien is dat hij de hond van zich af probeert te houden.
Was dit proportioneel geweld?
Vrouw voor busje
Een mishandeling die terecht veel aandacht kreeg was die van een vrouw die door een undercoveragent voor een politiebusje werd gegooid. De chauffeur lette gelukkig op en remde snel.
Nope …. pic.twitter.com/u71BoSquJS
— deMidlifer (@DMidlifer) March 14, 2021
Er is al vaker geklaagd over de ‘Romeo’s’, de agenten in burger die de politie bij dit soort gelegenheden inzet, en deze Romeo gaat zijn boekje ver te buiten. De vrouw klapte hard tegen de auto zoals in andere filmpjes goed te horen is. En dan had ze nog geluk dat de chauffeur zo snel reageerde.
Was dit proportioneel geweld?
Waarschuwingsschot
Er is ook een waarschuwingsschot gelost, volgens de politie omdat een hondengeleider werd aangevallen. Er zijn inderdaad beelden waarop te zien is dat een burger met een hond agenten aanspreekt die een man aanhouden, maar er lijkt geen sprake te zijn van een aanval.
Het schieten op het #Malieveld in beeld, nadat de agent zijn pistool trekt voor een burger met zijn hond, lost de agent een schot in de lucht, Want enorm gevaar enzo.. 🤷🏻♂️ #politiegeweld pic.twitter.com/abxhqkBclf
— Watskebeurd (@Watskebeurd2021) March 15, 2021
De man die op de grond ligt, wordt minuten lang gebeten terwijl hij zich niet lijkt te verweren. De man met de hond schreeuwt tegen de agenten, maar houdt ruim afstand. Het is niet te zien of de hond van de burger gromt of zijn tanden laat zien, dus een waarschuwingsschot valt te verdedigen. Maar de bewering dat de hondengeleider of de politiehond zelf ‘door een vechthond werd aangevallen’ lijkt overdreven.
Man met wapenstok
Tenslotte zijn er nog beelden van een man die door meerdere agenten overmeesterd wordt. Deze man slaat zelf met een stok, vermoedelijk een wapenstok die hij af heeft gepakt van een agent.
Vlam in de pan op het #Malieveld. Totale chaos binnen enkele minuten is de sfeer compleet omgeslagen tijdens de demonstratie tegen #corona pic.twitter.com/rkO3ZXJ0FG
— Owen (@_owenobrien_) March 14, 2021
Over deze aanhouding stuurde de politie een tweet: Op dit moment circuleert er een video op social media waarin een man op het #Malieveld wordt aangehouden. Daarbij werd geweld gebruikt. De aanleiding voor zijn aanhouding is op het filmpje niet te zien. Hij werd aangehouden omdat hij agenten aanviel met een stok.
Dit lijkt nu eindelijk wel een kwestie van proportioneel geweld.
Vragen aan de burgemeester en hoofdcommissaris
De politie mag gepast geweld gebruiken, maar het geweld bij deze demonstratie lijkt meerdere keren ongepast te zijn geweest. Burgemeester Jan van Zanen en Paul van Musscher – hoofdcommissaris politie eenheid Den Haag – hebben iets uit te leggen. En als deze gezagsdragers hierover uitleg gaan geven, kunnen ze misschien ook meteen uitleg geven over een ander vraagstuk.
Op de Koekamp – pal naast het Malieveld – was nog een demonstratie gaande. Van Leeuwarden tot Roermond: op 44 plaatsen in het hele land voerden mensen actie voor het klimaat. Belangenorganisatie Milieudefensie schat dat ruim 35.000 mensen deelnamen. (…) Zo voerden zo’n 500 demonstranten actie in Den Haag. Ze protesteerden op de Koekamp, naast het Malieveld waar een demonstratie tegen de coronamaatregelen aan de gang was.
Over het Malieveld schrijft de NOS: De politie heeft bij een demonstratie tegen de coronamaatregelen op het Malieveld in Den Haag twintig mensen aangehouden. Er waren veel meer dan de toegestane 200 demonstranten aanwezig en de betogers hielden zich niet aan de coronaregels.
Nu waren ook op de Koekamp oorspronkelijk maar 200 demonstranten toegestaan, maar toen dat aantal meer dan verdubbelde – op een kleiner terrein dan het Malieveld – deed de politie nergens moeilijk over. Op het Malieveld liet de politie zelf een hoop extra demonstranten toe, en vervolgens werd het terrein met grof geweld schoongeveegd.
We hebben allemaal nog wel de beelden op ons netvlies van de overvolle Dam op 1 juni 2020. Die demonstratie had ook afgebroken kunnen worden met een beroep op de volksgezondheid, maar burgemeester Femke Halsema vond dat destijds niet nodig. We herinneren ons ook de beelden van politieagenten die op BLM-demonstraties samen met de demonstranten knielden met hun vuist in de lucht.
Waarschijnlijk spreken de idealen van sommige demonstraties – tegen racisme, voor het klimaat – het establishment meer aan dan andere idealen. Maar mag dat verschil maken in de behandeling van demonstranten?
Gelijke rechten
Er zijn een hoop mensen die vinden dat sommige demonstranten meer recht van spreken hebben dan anderen, maar de overheid dient zich niet met de inhoud van demonstraties te bemoeien. Elke demonstrant heeft dezelfde rechten, welke mening die demonstrant ook uitdraagt.
Burgemeesters die gezellig deelnemen aan demonstraties waar zij achter staan, zijn verkeerd bezig. Zeker als zij daarom geen maatregelen nemen die wel nodig zijn. Burgemeesters die grof geweld toestaan bij demonstraties waar zij tegen zijn – terwijl ze tegelijkertijd een demonstratie pal daarnaast voor een doel dat hen meer bevalt ongemoeid laten – zijn nog veel fouter bezig. Burgemeester van Zanen zou er goed aan doen om heel duidelijk te maken dat het politie-ingrijpen van zondag niets met zijn persoonlijke voorkeur te maken heeft. Het gebruikte geweld dient serieus onderzocht en eventueel bestraft te worden.
Mensen die het geweld van 14 maart grappig of ongezien terecht vonden, zijn ongelooflijk kortzichtig en hebben wat bijles in de democratie nodig. Ze zouden moeten beseffen dat hun eigen vrijheid en rechten niet beter gewaarborgd zijn dan de rechten van degenen waar ze het niet mee eens zijn. Laten we deze rechten serieus nemen.
Het demonstratierecht is – om met Femke Halsema te spreken – te belangrijk.
Vond je dit artikel goed? Steun Maaike van Charante via repelsteeltje.backme.org
Voor meer artikelen, zie deze link.
Op de hoogte blijven van nieuwe artikelen? Volg Maaike (Repel) op Twitter.
.
