De wegen in Rusland zijn prima alleen is het wel afzien bij de wegwerkzaamheden want de meeste wegen zijn tweebaans en je bent als motorrijder dus constant aan het inhalen. Op weg naar Tsjeljabinsk belandde ik op een gegeven moment in een extreem lange file die ik voor lol even opgemeten heb. Die file was dus net zo lang als de afstand Leiden – Amsterdam en ik was dan ook dolblij dat ik op de motor was en niet met een Land Rover zoals sommige reizigers die ik onderweg tegenkwam. Het inhalen was niet geheel zonder gevaar maar ik moet zeggen de Russen zijn wel van ‘leven en laten leven’ want echt iedereen – auto’s en vrachtwagens – maakte ruimte zodat ik er tussendoor kon rijden. Eén keer ging het bijna mis toen een vrachtwagenchauffeur die niet op zat te letten mijn linker stuurhelft op iets van 10 cm miste, ik voelde de luchtdruk van de vrachtwagen tegen me aan blazen. Maar ja ook dat hoort erbij als je geen enkel risico wilt lopen moet je vooral thuis blijven. Terug in Nederland merkte ik wel dat waar ik vroeger regelmatig een adrenalineshot door mijn lichaam voelde schieten tijdens het rijden op de limiet (motorrijden en auto’s testen) ik dat sinds Rusland zeer zelden meer voel. Ik word langzamerhand ‘Russisch’ zal ik maar zeggen. Ik arriveerde aan de late kant in Tsjeljabinsk en moest in het donker een hotel zoeken. Dat werd stom toevallig het meest sjieke hotel van Tsjeljabinsk en geloof het of niet het kostte mij maar 74,- euro voor één nacht. Ik voelde me goed en het reizen viel mij erg mee maar het was maar goed dat ik niet wist wat mij nog te wachten stond in Kazachstan. De volgende dag wilde ik naar Omsk rijden want ik wilde zo ver oostelijk mogelijk rijden en dan maar zien waar ik weer om zou draaien. Onderweg was ik bij een wegopbreking een Russische motorrijder op een Yamaha XT1200Z Super Ténéré tegen gekomen en alhoewel hij geen woord Engels sprak hadden we in mijn gebrekkige Russisch afgeproken samen naar Omsk te rijden. Dat liep totaal anders toen ik per ongeluk op een rotonde de verkeerde afslag naar Omsk nam. Er is een route via Rusland (912 km) en eentje via Kazachstan (810 km) en vroeger in de oude USSR kon je zonder problemen beide routes nemen want er waren geen grensovergangen.
Op een gegeven moment werd het akelig stil op de weg en kwam ik helemaal niemand meer tegen. Ik heb iets van 70 kilometer totaal alleen gereden en dat is in Europa ondenkbaar. Toen ik bij de grensovergang met Kazachstan belandde besefte ik mijn fout en besloot ik Kazachstan maar in te gaan. Maar heb je dan geen navigatie op de motor? Nee ik heb geen smartphone en ook geen Garmin of TomTom omdat ik me liever laat verrassen zoals nu dus. Ik moet dan wel vaker de weg vragen maar juist daardoor maak ik dingen mee – want ik heb contact met de plaatselijke bevolking – die ik anders never nooit niet mee zou maken. De grensovergang verliep soepel en ik had nog even een komisch moment toen een zeer streng kijkende Russische vrouwelijke doaunebeambte uit haar rol viel en in lachen uitbarstte om iets wat ik zei. Geen idee meer wat ik nou gezegd heb maar het was voor haar dus uitermate komisch. De grensovergang met Kazachstan was pure horror en de weg (welke weg?) na de grensovergang was dat ook. Ik zat letterlijk op de motor te bidden van laat dit ophouden maar het hield maar niet op. Elke keer als ik dacht ik zie in de verte een gewone asfaltweg bleek dat een luchtspiegeling te zijn. En toen de normale asfaltweg dan eindelijk begon bleek het een regelrecht drama, stuiteren, stuiteren en nog eens stuiteren. Ondanks het vroege tijdstip besloot ik in Petropavl een hotel te zoeken. En omdat ik geen smartphone of navigatie heb moest ik het vragen. Toen ik wilde gaan tanken zag ik een motorrijder op een Yamaha Fazer 600 staan die net had getankt. Het bleek een Russische Kazach te zijn en toen ik op hem afliep sloeg hij meteen zijn rechterhand in mijn rechterhand. Ik heb nog nooit zo’n enthousiaste ontmoeting met een andere motorrijder meegemaakt tijdens een motorreis. Hij sprak geen woord Engels maar met mijn gebrekkige Russisch kwamen we er prima uit. Hij heeft me naar een goed hotel gebracht en is zelfs nog mee naar binnen gelopen om alles te regelen. Dat is toch super of niet dan? We namen daarna afscheid en ik was weer een mooie ervaring rijker. Russen zijn écht vriendelijke mensen en niet nep zoals je bijvoorbeeld in de USA. Zelfs Edward Snowden heeft zich in een interview al een keer laten ontvallen dat zijn nieuwe leven in Rusland hem vooral goed bevalt dankzij de lieve en zeer medemenselijke Russen. Ik meen het oprecht als ik zeg dat wij in dat opzicht nog veel van de Russen kunnen leren.
Astana oftewel Nur Sultan
Dit was misschien wel de makkelijkste rijdag van het niet Europese deel van mijn motorreis. Zo reed ik over prima asfaltwegen en zelfs een spiksplinternieuwe tolweg waar ik heel vaak in mijn eentje reed en waar allemaal vlindertjes overheen vlogen vandaar dat ik deze tolweg maar heb omgedoopt tot ‘Butterfly Highway’. Astana is buiten het bizar uitziende centrum een uitermate saaie stad. Ik was blij dat ik weer richting Alma-Ata kon vertrekken de volgende dag. Ik had gepland ergens aan het Balqashmeer te overnachten en wie weet een paar dagen in een leuk stadje of dorpje te blijven. Maar toen ik aan de rand van Astana de M-36 opdraaide richting Karaganda wist ik niet wat me overkwam, de wegen waren zo absurd slecht en als ze even iets beter leken te worden in de verte bleek het permanent stuiteren soms wel 2-3 uur achter elkaar. Om helemaal knettergek van te worden maar ja zo had mijn leven er ook uitgezien van 2015 tot 2017. Ik was in die periode klokkenluider geweest want ik had onder mijn eigen naam een melding gedaan bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (heet nu Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd) over medische calamiteiten op een kliniek waar ik toen werkte. En dan beland je qua stress in een situatie die levensbedreigend is want wat ik nog nooit had eerder meegemaakt gebeurde nu, mijn lichaam sloeg op hol en ik had het gevoel dat ik letterlijk gek werd van mijn eigen lichaam. Op het moment dat ik er een eind aan wilde maken – https://doorbraak.be/ma-ik-wil-dood/ – ontdekte ik zelf wat de oorzaak was en had ik snel mijn leven weer terug. Althans zo leek het want alleen maar Vit. B12 injecteren tweemaal per week leidde nog tot genezing want er bleek meer aan de hand. Na twee jaar op mijn nieuwe volledig stressloze en werkdrukvrije baan op een school snapt mijn lichaam nog steeds niet dat het niet meer in de stress-stand hoeft te schieten. En daarnaast had ik al twee jaar lang dag in dag uit pijn in mijn hele lichaam op de gekste plekken. Mijn onderbewustzijn was dus nog steeds aan het borrelen terwijl mijn gewone fysieke leven allang weer normaal was. Hoe om te gaan met de lange-termijn gevolgen van zeer extreme stress was voor mij één van de grootste vragen in mijn leven op het moment dat ik vertrok. Dat was dan ook één van de redenen – naast dat ik het gezworen had deze motorreis te maken in 1992 – voor deze motorreis, wie weet werd mijn onderbewustzijn zo overvoerd met beelden en ervaringen dat er iets zou veranderen op de een of andere manier. Je weet het niet, ja toch niet dan.
Ik weet nog goed dat er op een gegeven moment middenin Kazachstan gedachten door mijn hoofd gingen om mijn motor van de standaard op de grond te trappen en daarna met een vrachtwagen mee terug te liften naar Astana om daar een vliegtuig naar Schiphol te pakken. Ik reed maar door en ik reed maar door tegen beter weten in, waar was ik in hemelsnaam aan begonnen vroeg ik me af. Het enige waar ik nog aan kon denken op deze absurd slechte wegen (met allemaal van die puntige steentjes) was: “Laat me alsjeblieft geen lekke band krijgen of motorpech!” Ik had in een paar dagen tijd meer auto’s en vrachtwagens met lekke banden gezien dan in alle 56 jaar van mijn leven daarvoor. Mentaal en fysiek was het ongelofelijk zwaar maar ik dacht totaal niet aan opgeven en waarom niet snap ik ook nu nog steeds niet. Was het weer diezelfde sterke wil die mij ook vlak na mijn geboorte in leven had gehouden? Maar waar ik nog steeds helemaal niets van snap is hoe een kleine baby nou een sterke wil kan hebben. Dat wil er bij mij gewoon niet in! Er vlogen zoveel gedachten door mijn hoofd dat ik soms niet meer wist waar ik aan moest denken. Ik heb geen moeite met eenzaamheid maar dit was van een totaal andere orde. Dit was ronduit beangstigend én toch was ik geen seconde bang. Ik moest weer terugdenken aan die ene nacht in Kathmandu dat ik naar bed ben gegaan met de gedachte of er knapt iets in mijn hoofd vannacht en ik word knettergek wakker of ik word wakker als Daan. Ik had tijdens die Aziëreis op de motor veel knettergekke westerlingen ontmoet die letterlijk gek waren geworden onderweg op reis. Het is dan heel raar om te constateren dat er bij jezelf ook zo’n proces aan de gang is in je hersenen. De enige verklaring die ik heb voor het feit dat ik niet gek geworden ben is dat ik mijn referentiekader van dat moment finaal heb afgebroken die nacht en een nieuw referentiekader heb opgebouwd waar ik wel mee kon leven. Wat ik zag en meemaakte onderweg was zo absurd, bizar, gestoord en stuitend daar kon je niet anders dan gek van worden met de beperkte kijk en kennis van de wereld die ik tot dan toe had. De kranten en het journaal in Nederland zitten daar met hun berichtgeving zo ver vanaf dat is gewoon ronduit lachwekkend.
We zullen doorgaan
Aan de onderste punt van het Balqashmeer aangekomen was het tijd om een slaapplaats te gaan zoeken want het begon al lichtjes te schemeren. Ik stopte een tegemoetkomende auto om te vragen of de bestuurder ergens verderop een slaapplaats wist. De bestuurder zei tegen mij dat er een half uurtje rijden van de plek waar we stonden een camping met een restaurant is. Ik twijfelde op dat moment sterk of ik de M-36 zou nemen of de A358 maar na even de A358 opgereden te zijn zag ik dat het niets uitmaakte. Het asfalt leek meer op de golven in de branding van de Noordzee, dit was de zoveelste variant van absurd slecht wegdek in Kazachstan. Na ruim een half uur rijden zag ik nog steeds niets links en rechts van mij en ik besloot een knopje om te zetten en dan maar door te rijden naar Alma-Ata. Er is geen weg naar Alma-Ata had die bestuurder nog tegen mij gezegd, 200 kilometer lang is er gewoon echt helemaal géén weg! En hij had gelijk want toen het donker werd veranderde de weg in een onverharde weg zoals ik ze al zoveel had gereden in Kazachstan maar dit keer met allemaal grote stofwolken. Dat werd dus stof happen tot aan Alma-Ata. Mijn zonnebril hing op mijn neus en ik keek er zo goed als mogelijk overheen want ik had geen zin om te stoppen en dat ding op te bergen. Stoppen stond hier gelijk aan zelfmoord want door de stofwolken liep je de kans dat iemand je niet zag en je aangereden (= dood gereden) kon worden. Een aanrijding met een vrachtwagen overleef je niet dus die keus was niet zo moeilijk. Op een gegeven moment kon ik gewoon niet meer nadenken want ik moest zo ongelooflijk geconcentreerd rijden, één foutje kon me de kop kosten maar ja geconcentreerd blijven in deze waanzin was niet makkelijk. Dit is na die woestijnrit van Bam/Iran naar Dalbandin/Pakistan in 1992 mijn zwaarste en meest bizarre motorrit ooit. Elke keer als ik dacht nu wordt de weg beter begon de shit weer en moest ik weer tientallen kilometers stof happen.
Na terugkomst van deze motorreis kreeg ik heel vaak de vraag of ik nooit bang ben geweest – zeker in een situatie zoals deze – maar hoe gek dat ook mag klinken ik ben tijdens die 18.634 km nooit ook maar één keer bang geweest. Ik weet zelf ook niet zo goed wat dat is bij mij maar ik raak helemaal nooit in paniek en ben ook nooit bang. Zo ben ik bv. een keer een oorlog binnen gereden die net was begonnen in het voormalig Joegoslavië. Ik slalomde in Pristina – de hoofdstad van Kosovo – op mijn motor tussen de tanks en de brandende barricades door alsof het de normaalste zaak van de wereld was. De militairen lieten mij allemaal met rust en zo reed ik na een uurtje veilig de stad weer uit. En ook was ik een keer in het noorden van Israël toen er Katjoesja-raketten neerkwamen in een stad waar ik over straat liep. We moesten toen de schuilkelder in maar daar had ik helemaal geen zin in want ik wist dat je daar dan moest blijven (soms wel 8-24 uur) tot de kust weer veilig was. Later hoorde ik dat er een paar straten verderop een paar doden zijn gevallen. Maar ook nu weer was ik niet bang of was er sprake van paniek. Soms zou ik wel eens willen weten waarom ik nooit bang ben of niet in paniek raak want eigenlijk vind ik dat best wel abnormaal. Na deze motorreis las ik daar toevallig een artikel van een psycholoog die schreef dat er een bepaalde groep mensen is die nooit in paniek raken, niet bang zijn en ten alle tijde het overzicht bewaren. Best handig als je van solo-motorreizen houdt want zeker buiten Europa kom je regelmatig in extreme situaties terecht. Toen ik die avond in Alma-Ata arriveerde had ik ruim 17 uur non-stop op de motor gezeten en 1.157 km gereden over misschien wel de slechtste wegen van de wereld. Het meest idiote was dat ik er niet eens doorheen zat alleen kon ik mijn elektrische tandenborstel niet meer vasthouden want de kracht in mijn linkerduim was na exact 8 rijdagen/7.230 km op de motor totaal verdwenen. Om heel eerlijk te zijn vind ik mezelf volslagen geschift maar blijkbaar heb ik juist dít nodig om te herstellen van alle shit van de afgelopen jaren.
Kirgizië en daarna weer op huis aan
Omdat ik er toch in de buurt was besloot ik toch ook nog maar even naar Kirgizië te rijden. Dat was een redelijk leuke rit alleen vond ik Kirgizië niet zoveel aan. Doe mij dan toch maar Zwitserland als we het over motorrijden in de bergen hebben. Ook in Kirgizië waren de wegen weer slecht en was het urenlang stuiteren tot ik er wel een beetje klaar mee was. Het guesthouse waar ik verbleef was gezellig en we zijn nog diezelfde avond met alle gasten in het busje van de eigenaar naar het Issyk Kul meer gereden om te gaan zwemmen. Ik schrok wel van de vervuiling overal maar ja wat wil je ook in zo’n arm land. Twee dagen later ben ik weer op de motor gesprongen en nee niet naar Tasjkent, het mooie Samarkand en het zeer fraaie Buchara want de temperaturen liepen daar op tot wel 53 graden Celsius had ik van een stel Oezbeken in het guesthouse in Kirgizië gehoord. Slechte wegen en zulke hoge temperaturen nee laat maar dan liever terug Kazachstan in en via Rusland, De Krim, de Oekraïne en Polen weer naar huis. Tijdens de redelijk snelle grenspassage – wat is een motor toch heerlijk wat dat betreft – besloot ik via Shu naar het Balqashmeer te rijden. Na amper 10 kilometer wenste ik dat ik terug geteleporteerd zou kunnen worden naar Nederland. Ik dacht serieus dat ik de slechtste wegen achter de rug had maar dit was gewoon #!@#$%&. Houdt het verdorie dan nooit eens een keer op met die verschrikkelijke klotenwegen. Golvend asfalt, grote gaten, puntige steentjes, stofwolken, wasborden, echt alles maar dan ook alles wat je maar kunt verzinnen was er te vinden. Mijn rit door de Himalaya naar Kathmandu en door de woestjn van Iran naar Pakistan waren een eitje vergeleken bij dit. Dit doet echt iets met je bovenkamer ik wist het gewoon niet meer en wilde ook niet meer verder maar ja wat moest ik dan en dus reed ik maar weer door en door en door tot aan de stad Balqash waar ik heb overnacht in een hotel aan de rand van de stad.
Wat nu? Naar Volgograd want die stad wilde ik hoe dan ook naartoe. Volgograd heette vroeger Stalingrad en dat is de stad waar de Russen Hitler tot staan brachten ten koste van meer dan 1 miljoen doden aan beide zijden. Dit geldt nog steeds als de meest bloedige veldslag ooit in de geschiedenis van deze wereld. De kortste weg was via Qostanay in West-Kazachstan Rusland in en dan via Oefa, Samara, Saratov en Volgograd vlak langs het oorlogsgebied in Oost-Oekraïne naar Rostov-na-Donu een stad waar ik in 1990 al eens was. Die motorreis in 1990 was niet zo zwaar maar vooral heel erg raar want er was helemaal nergens benzine te krijgen gedurende bijna 7.000 kilometer. Van al mijn motorreizen is dit met lichtjaren afstand de mooiste omdat het zelfs nu na bijna 30 jaar een droom lijkt te zijn geweest omdat het letterlijk een totaal onmogelijke motorreis was. Datzelfde jaar was een paar maanden daarvoor een kleine groep Duitse motorrijders gestrand middenin de Kaukasus en omgekeerd omdat er nergens benzine was te krijgen. En dan te bedenken dat ze nota bene hulp hadden van Russische motorrijders die zelfs een bestelbusje met jerrycans benzine bij zich hadden. Ik vertrouw altijd op de mensen onderweg en ik ben er heilig van overtuigd dat als jij altijd anderen helpt onderweg jou dat ook overkomt als je hulp nodig hebt. Als je er niet in gelooft en dat vertrouwen niet hebt overkomt het jou ook niet. Het is de enige lange motorreis die ik samen met iemand ander heb gemaakt een Duitse motorvriend die ik in 1989 in Turkije heb ontmoet. Hij wilde persé voor vertrek genoeg benzine hebben zodat hij zeker wist dat we het volgende hotel/camping zouden halen die dag. Ik zei: “Ralf dat kan niet je moet erop vertrouwen dat we onderweg aan benzine komen want waar auto’s rijden daar zijn mensen en daar is dus benzine. Maar ik geef toe zelfs voor iemand met zoveel vertrouwen als ik zijn we op heel wonderbaarlijke manieren aan benzine gekomen. Ook nu weer waren het Russische engeltjes die letterlijk uit de lucht leken te komen vallen. Mensen die hier niet in geloven moet ik teleurstellen, Engeltjes bestaan écht daarvoor heb ik er iets teveel ontmoet tijdens mijn motorreizen. Dus als je niet in engeltjes gelooft raad ik je ten zeerste aan om thuis te blijven!
