Foto: Public domain 
Wie de dynamiek rond de pro-Palestijnse studentenprotesten in Amsterdam en elders wil begrijpen, zou ook moeten kijken naar de rol van de media. De crisis in het Midden-Oosten legt het morele verval in de westerse maatschappijen bloot, en dat verval is goed te zien in de berichtgeving over Israël en Hamas. Journalistieke integriteit verliest het van een ideologische agenda.
Studentenprotesten horen bij de Nederlandse folklore, maar de pro-Palestinaprotesten gingen zoveel te ver dat vrijwel niemand er nog begrip voor op kon brengen. Intimidatie van journalisten, opruiende slogans, geweld tegen agenten, en het vandalisme door gemaskerde ‘demonstranten’ wekten afschuw.
Vervolgens keek Nederland verbijsterd naar Nieuwsuur, waar de rector van de Universiteit van Amsterdam met een vergoelijkend lachje vertelde dat hij onderhandeld had met gemaskerde studenten. Tenminste, hij hoopte dat het studenten waren. Dat had hij niet met zekerheid vast kunnen stellen.
Zeer schokkend.
De #UvA weet niet eens met wie zij aan tafel hebben gezeten tijdens de onderhandelingen: "Ze droegen gezichtsbedekking."
Studenten? Antifa? Samidoun? Ze weten het niet…#UvA_Amsterdam #Nieuwsuur pic.twitter.com/Li4MSQaouC
— De Machtige Man (@De_Machtige) May 9, 2024
Oorzaken
Inmiddels gaan er geruchten over een groep radicalen die de protesten gekaapt zou hebben. Het zouden linksextremisten van Antifa zijn, of moslimextremisten van Samidoun, of (tamelijk vergezocht) extreemrechtse infiltranten. Maar al zou dit zo zijn, dan nog waren er wel erg veel demonstranten die mee gingen in dit extremisme.
Het lijkt mij dat dit geen kwestie is van oppervlakkige baldadigheid en een paar extremisten die daar misbruik van maakten. Dit gedrag lijkt eerder een logisch gevolg van de indoctrinatie die deze studenten al maanden – en misschien zelfs jaren – ingedruppeld kregen. Wie zaait, zal oogsten.
Om te beseffen hoe er gezaaid is, moeten we twee zaken onder ogen zien. Ten eerste het gebrek aan pluriformiteit in de Nederlandse media, en ten tweede de propagandaoorlog die woedt rondom het conflict tussen Israël en Hamas.
Bubbel
Vorig jaar oktober kwam mijn boek Debat Ongewenst uit – het manuscript was al ruim voor 7 oktober ingeleverd – en daarin besprak ik hoe vooral de bubbel van ‘weldenkend’ Nederland steeds minder bereid is tot debat. Het gaat hier om degenen die in Nederland het narratief bepalen, die de ‘juiste’ mening verkondigen en steeds minder tolerant zijn geworden voor dissidente meningen.
In dat boek besteedde ik veel aandacht aan onze media en hoe met name de zogenoemde kwaliteitsmedia steeds eenvormiger worden. Deze media bevelen elkaar aan als betrouwbaar, en zij worden ook vanuit de overheid en het onderwijs aanbevolen. Iemand die deze media volgt, geldt als goed geïnformeerd, maar is in feite eenzijdig geïnformeerd.
In dit medialandschap ontplofte op 7 oktober 2023 de overval van Hamas. De verslaggeving kwam traag op gang. Toen de schaal van de pogrom duidelijk werd, bevonden deze media zich in een netelige positie: Israël is sinds lang ingedeeld bij de ‘witte onderdrukkers’ en kon niet zomaar slachtoffer zijn.
Context
De oplossing was snel gevonden. Context! Die arme onderdrukte Palestijnen hadden teruggeslagen, en als slachtoffers hadden ze daar natuurlijk recht op. Verder waren de gruwelfilmpjes die Hamas zelf op internet zette moeilijk te ontkennen, maar mededelingen van Israël over de slachtpartij werden al vlug aan gretige factchecks onderworpen.
Narratieven
Vervolgens ging het snel bergafwaarts. Van kritiek op Israël – die heus niet antisemitisch is – gleden de kwaliteitsmedia af naar het domweg overnemen van Hamaspropaganda en uiteindelijk het doorgeven van antisemitische bloedsprookjes. En reken maar dat Hamas leverde. Want de militaire strijd kan Hamas niet winnen, daarom voert de terreurgroep een andere strijd.
Hamas weet dat de westerse media behoefte hebben aan Palestijnse slachtoffers, en dus zorgt de beweging dat die er in overvloed zijn. De narratieven daaromheen levert de groep ook. Al jaren zijn dat bezetting, onderdrukking en apartheid, en sinds 7 oktober kwamen daarbij: collectief straffen, aanvallen op burgerdoelen, honger als wapen, en natuurlijk genocide.
Herkenbaar? Vast wel. Deze narratieven kunt u namelijk lezen in elke kwaliteitskrant en horen in de journaals. De framing is hier belangrijk: doorgaans laten deze media de verwijten verwoorden door tegenstanders van Israël – zij citeren alleen maar! – gevolgd door: Israël ontkent. Of, als het een plotselinge ontwikkeling is, Israël onderzoekt de zaak.
De feiten die Israël ter verdediging aandraagt worden vaak niet genoemd of van aanhalingstekens voorzien. De narratieven van Hamas worden bovendien sterker in beeld gebracht. Er zijn steeds weer nieuwe beelden van kinderen die onder het puin vandaan worden gehaald, en we zien interviews met mensen die deze verhalen ondersteunen.
Januskop
Maar laten we nu eens een stukje context leveren bij de beweringen van Hamas. Daarvoor is het nuttig om te kijken wat Hamasleiders vertellen in de islamitische media. Daar verkondigt de terreurgroep al decennia openlijk wat het doel van Hamas is: de vernietiging van Israël en genocide op alle Joden.
Degenen die beweren dat Hamas deze beginselen uit het Handvest van 1988 in 2017 herroepen heeft, moeten nodig een paar recentere interviews met Hamasleiders kijken. Daarin vertellen die hoe ze Israël misleid hebben door zich gematigd voor te doen, en beloven ze wederom genocide en vernietiging.
De Nederlandse kwaliteitsmedia besteden nauwelijks aandacht aan deze boodschap. En evenmin aan de interviews waarin Hamasleiders vertellen dat er geen schuilkelders zijn in Gaza omdat de bevolking martelaar moet worden voor de Palestijnse zaak.
Hamas Official Mousa Abu Marzouk: The Tunnels in Gaza Were Built to Protect Hamas Fighters, Not Civilians; Protecting Gaza Civilians Is the Responsibility of the U.N. and Israel #Hamas #Gaza pic.twitter.com/LlIVcQX6dt
— MEMRI (@MEMRIReports) October 30, 2023
Hier sluiten de islamitische wens tot martelaarschap en de westerse behoefte aan slachtofferschap naadloos op elkaar aan. De Palestijnen zijn al generaties geïndoctrineerd met verheerlijking van martelaarschap, dus velen dienen gewillig als menselijk schild. Hamas weet dat het westen Israël keihard zal veroordelen vanwege die slachtoffers en wint daarmee de propagandaoorlog.
Feiten checken
Dat de gewetenloze oorlogsmisdadigers van Hamas dit doen is logisch. Dat de westerse media hen hierbij van dienst zijn is verbijsterend. Elke journalist kan weten wat Hamas aan islamitische media vertelt. Nederlandse kwaliteitsmedia weten dat Hamas genocide op de Joden wil plegen en de eigen bevolking als menselijk schild gebruikt.
Diezelfde journalisten kunnen de analyses lezen van statistici die bewijzen dat de dodencijfers die Hamas geeft niet kunnen kloppen. Journalisten kunnen weten dat de VN onlangs die dodencijfers bijstelde. Ze kunnen bedenken dat er al duizenden terroristen zijn gedood, en dat de slachtoffers dus echt niet allemaal burgers zijn. Ze kunnen analyses van militaire experts lezen.
De media kunnen checken dat Palestijnen uit Gaza filmpjes op internet posten met klachten over Hamas dat voedselhulp steelt en zo honger veroorzaakt. Ze kunnen de beelden bekijken van het uitgebreide tunnelnetwerk en de aanwezigheid van Hamas in ziekenhuizen. Ze kunnen filmpjes zien van juichende Gazanen als er weer raketten richting Israël gaan.
Groepsgedrag
Nederlandse media doen hier geen evenwichtig verslag van, en het groepsgedrag van deze media verergert de zaak nog. Onlangs stelde ik weer eens desinformatie en haat zaaien van Trouw aan de orde, maar de argeloze nieuwsconsument die dit bij NOS, RTL, NRC en Volkskrant had willen checken, zou daar dezelfde desinformatie hebben aangetroffen.
Natuurlijk weten deze media wel filmpjes te vinden van Israëlische politici als die dubieuze uitspraken doen, of van Israëlische soldaten of burgers als die zich misdragen. En op zich is dat een goede zaak, maar waar is de balans in de berichtgeving? Noemen deze media bijvoorbeeld nog weleens dat Hamas nog steeds het Rode Kruis niet toelaat bij de gijzelaars?
Bloedsprookjes
En deze media gaan soms nog verder dan desinformatie en ongefundeerde beschuldigingen over oorlogsmisdaden. In december nam de NOS het bloedsprookje van Hamas over dat Israël organen van Palestijnse lichamen zou hebben gestolen. Als u GeenStijl geen betrouwbare bron vindt, is het misschien tijd om u eens af te vragen wat een bron betrouwbaar maakt.
NOS kalkt bloedsprookje 'Israël beroofde Gazaanse lijken van organen' doodleuk over https://t.co/V7eTj9HQmh
— GeenStijl (@geenstijl) December 27, 2023
Op 30 april verscheen bij NRC een demoniserend opiniestuk van columniste Rajaa Natour. Dit leidde tot veel verontwaardiging op internet, tientallen boze brieven aan NRC en zestig opzeggingen. Arjen Fortuin – de NRC ombudsman – kon er niet omheen en schreef erover. Maar in zijn stuk ontweek hij behendig de knelpunten.
In feite stelde Fortuin dat lezers het opiniestuk niet goed begrepen hadden. Verder deed hij alsof alle beweringen van Natour met feiten onderbouwd konden worden, een stelling die ik in een eerder stuk al weerlegd had. En tenslotte deed hij het voorkomen alsof de chef Opinie – Lotfi El Hamidi – slechts had willen laten zien hoe het debat over het gedrag van Israëlische soldaten wordt gevoerd…
Hoe denkt u dat dit aankomt bij lezers? En hoeveel gewicht denkt u dat het dan nog in de schaal legt als een enkele columnist of briefschrijver tegen deze stroom in gaat? Wie niet verder kijkt dan deze media, zal al snel denken dat die eenzame zonderling geen kwaad wil horen over Israël, of – erger nog – de ‘genocide in Gaza’ steunt.
Protesteren
En dan keren we terug naar de Amsterdamse studenten die op TikTok anti-Israëlcontent zien, en als ze braaf naar de ‘betrouwbare’ media gaan, daar voornamelijk bevestiging van die propaganda aantreffen. Elke rebelse student – die niet verder denkt – zal woedend Israël ter verantwoording roepen.
En deze student zal vervolgens bevestigd worden in zijn mening. De universiteit zal gedwee de lijst met Israëlische contacten overhandigen, of zelfs samenwerking met Israëlische contacten verbreken. Wetenschappers die Israël verdedigen, zijn niet meer welkom. Eventuele antisemitische appjes van deze student krijgen nauwelijks aandacht.
Vanwaar die slappe knieën? Omdat deze bestuurders in dezelfde ‘weldenkende’ kringen verkeren en heimelijk of openlijk de kant van de activisten kiezen. Activisten waarbij de stap van anti-Israël naar anti-Joods vaak zo klein is, dat hij nauwelijks waarneembaar is, zoals steeds meer Joodse docenten, medewerkers en studenten ondervinden.
Dit gaat alle perken te buiten. Kijk en huiver. Dit is Groningen 2024, niet 1941.
Terwijl in het Catshuis werd overlegd over #antisemitisme, ontzegt in #Groningen een joelende menigte ‘studenten’ de toegang aan een #Joodse student. Wij willen geen ‘zionisten hier’ roept de… pic.twitter.com/H4exkEG62P— Ronny Naftaniel (@RonnyNaftaniel) May 13, 2024
Afstand nemen
Overal buigen Nederlanders voor de nieuwe Jodenhaters en passen hun gedrag alvast aan. De paar dissidente stemmen die aan het woord komen, verdrinken in de zee van anti-Israëlpropaganda die soepel overgaat in antisemitisme.
Zijn de propagandisten naïevelingen met een verwrongen beeld van Israël als koloniaal project? Zijn het moslims die de plicht om Joden te haten serieus nemen? Zijn het ordinaire Jodenhaters die hun kans schoon zien? Laffe meelopers? Het maakt niet eens meer uit: het resultaat is demonisering.
Heel ‘weldenkend’ Nederland denkt te weten hoe het zit, dankzij de ‘betrouwbare’ media. Ooit was Israël misschien een fatsoenlijk land, maar nu moeten we allemaal afstand nemen. Al die VN-resoluties tegen dat land zijn er niet voor niets. De enige goede Jood is een Jood die zich tegen Israël uitspreekt. Wie dat niet doet, is een (verdachte) zionist.
Besef goed: de Jodenhaters die nu hun kans grijpen, hebben die kans cadeau gekregen. Te veel Nederlanders hebben hun waarden verwaarloosd, zij zijn hun geschiedenis vergeten, zij waren liever meegaand dan principieel. Nu blijkt wat de prijs is voor die lafheid.
De Joden betalen die prijs.
U kunt Maaike van Charante steunen via repelsteeltje.backme.org
Op de hoogte blijven van nieuwe artikelen? Volg Maaike op Twitter.
