De pogingen om omroep Ongehoord Nederland uit het publieke bestel te werken, zijn een teken aan de wand. Juist bij degenen die beter zouden moeten weten, lijkt weinig besef meer te zijn van de waarden waarop onze democratische rechtsstaat gebouwd is. Ieder die deze waarden werkelijk hoog acht, zou voor Ongehoord Nederland op moeten komen.
Verzoek om de vergunning van ON in te trekken
De NPO heeft staatssecretaris Uslu (D66) gevraagd om de vergunning van omroep Ongehoord Nederland in te trekken. Dit nadat de NPO voor de derde keer een hoge boete aan de jonge omroep heeft opgelegd, dit keer gaat het om 131.885 euro. En waarom? Omdat volgens de NPO “in het actualiteitenprogramma Ongehoord Nieuws “stelselmatig” de journalistieke code van de NPO is overtreden.”
Ongehoord Nederland heeft bij herhaling desinformatie verspreid, tot extreemrechtse omvolkingstheoriën aan toe.
Nu moet de staatsecretaris een zorgvuldig en duidelijk besluit nemen.
Er is geen andere mogelijkheid meer dan het zware besluit ON uit het bestel te zetten. https://t.co/CuANvVa01v— Sjoerd Wiemer Sjoerdsma (@swsjoerdsma) April 24, 2023
Journalistieke codes binnen de NPO
De NPO verwijst hierbij naar onderzoek van de NPO-ombudsman van juni 2022. Citaat van de ombudsman: “In journalistieke programma’s van ON wordt ruimte gegeven aan aantoonbaar onjuiste informatie: passief wanneer een presentator niet doorvraagt of aantoonbaar onjuiste informatie geuit door gasten niet tegenspreekt, en actief in eigen teksten van presentatoren of in reportages met aantoonbaar onjuiste opmerkingen en niet-bevraagde aantijgingen.”
Wie dit leest zou kunnen denken dat de Nederlandse Omroepen verslaggeving van de hoogste kwaliteit leveren. Vergezichten verschijnen voor ons geestesoog van programma’s waarin een zorgvuldige afweging van feiten plaatsvindt, en deskundige gasten in gezelschap van integere presentatoren op het scherpst van de snede met elkaar debatteren.
Helaas is dit niet de alledaagse werkelijkheid in Nederland. Doorgaans wordt aan de talkshowtafels gekeuveld door gasten die zijn uitgezocht op hun populariteit in plaats van op hun diepgang. En de belangrijkste maatstaf waaraan zij gemeten worden, is dat hun mening binnen de toegestane bandbreedte van het dominante narratief blijft. De beruchte divibokaal mat diversiteit van huidskleuren en geslacht, niet van meningen.
Meten met twee maten
De hoge eisen die aan Ongehoord Nederland gesteld worden, gelden niet voor de andere omroepen. Wie beweert dat ON uniek is in het overtreden van regels, negeert de veel grovere fouten die andere omroepen ongestraft kunnen maken. Dan gaat het niet om relatief kleine overtredingen als eenzijdige informatie – of niet doorvragen wanneer een gast iets zegt wat niet klopt – dan gaat het om regelrechte leugens en laster.
Zegt de redactie van een programma die zelf door de rechter veroordeeld is wegens het verspreiden van desinformatie over Clintel. En voor de rest zie bijgaand filmpje. https://t.co/d7AQnoN4VK
— Wouter Roorda (@WouterRoorda) April 24, 2023
De grenzen van de vrijheid van meningsuiting
Wie beweert dat ON de grenzen van de vrijheid van meningsuiting overschrijdt, mag zich afvragen of hij voor andere omroepen dezelfde normen aanlegt. Een mening waar je het niet mee eens bent, zelfs een mening waar je je door gekwetst voelt, hoeft nog niet verboden te worden. De grens voor de vrijheid van meningsuiting ligt bij het punt waar uitspraken anderen werkelijk schade doen. Die grens – te bepalen door de rechter – ligt bij dreiging met geweld of bij smaad en laster.
Het is schrikbarend hoe weinig besef er in de top van onze samenleving blijkt te zijn van wat de grondslagen van onze democratie zijn. De vrijheid om meningen te verkondigen waar anderen het niet mee eens zijn, is misschien wel het belangrijkste grondrecht dat we hebben. En de vrijheid om die meningen binnen de NPO te verkondigen – na keurig volgens de regels voldoende leden te hebben geworven – hoort daarbij.
Belangrijke #draad👇
Onbegrijpelijk dat zoveel #journalisten en #politici in Nederland NIET inzien hoe belangrijk het is om #diversiteit van #meningen te hebben.
Velen die zichzelf heimelijk weldenkend vinden, DENKEN niet. https://t.co/iOg2PGdOG4— Maaike van Charante (@Repelsteeltje21) April 24, 2023
Tolerantie
In feite draait dit om tolerantie. En tolerantie is niet: die afwijkende meningen toestaan waar jij geen moeite mee hebt, maar juist die meningen toestaan waar jij wel moeite mee hebt. Wat mij brengt op de veel aangehaalde paradox van Popper, die zou rechtvaardigen waarom we sommigen het zwijgen op moeten leggen.
Wat opvalt is dat degenen die deze paradox graag citeren, zelden het volledige citaat gebruiken. Zij laten het graag bij de eerste zin. “Als we onbeperkt tolerant zijn, ook tegenover intoleranten, als we niet bereid zijn een tolerante samenleving te verdedigen tegen de aanval van de intoleranten, dan zullen de toleranten vernietigd worden, en de tolerantie met hen.”
Wie daar stopt, kan anderen het zwijgen opleggen door te beweren dat hun vrijheid van meningsuiting uiteindelijk zal leiden tot dictatuur. Maar lees vooral verder. “Met deze formulering wil ik bijvoorbeeld niet zeggen dat we de uiting van intolerante filosofieën altijd moeten onderdrukken; zolang we ze met rationele argumenten kunnen weerleggen en ze door de publieke opinie in toom kunnen houden, zou onderdrukking zeker onverstandig zijn.”
De grens volgens Popper
Waar ligt volgens Popper de grens voor het verbieden van meningen?
“Maar wij moeten het recht opeisen om hen zo nodig zelfs met geweld te onderdrukken; want het kan gemakkelijk blijken dat zij niet bereid zijn ons met rationele argumenten tegemoet te treden, maar beginnen met alle argumenten te verwerpen; zij kunnen hun volgelingen verbieden naar rationele argumenten te luisteren, omdat die bedrieglijk zijn, en hen leren argumenten met de vuist of met het pistool te beantwoorden. In naam van de verdraagzaamheid moeten wij dus het recht opeisen om de onverdraagzamen niet te aanvaarden.”
Popper legt de grens bij de weigering om nog in debat te gaan, en in plaats daarvan geweld te gaan gebruiken. En kijk nu eens naar de toestand rondom Ongehoord Nederland. Wie zijn hier degenen die weigeren in debat te gaan? Wie zijn hier degenen die geweld willen gebruiken? Zijn dat de mensen van ON? Het zijn eerder degenen die hen met alle middelen uit willen sluiten.
Degenen die zich beroepen op de paradox van Popper zien zichzelf als de toleranten die de beschaving verdedigen tegen de intoleranten. Deze mensen hebben dringend een spiegel en een cursus grondrechten nodig. En het is meer dan beschamend dat een partij als D66 zo ver is afgegleden dat haar Kamerleden vooraan staan bij de roep op een verbod op Ongehoord Nederland.
De waarheid in pacht hebben
Anno 2023 willen politici, wetenschappers en omroepbazen bepalen welke meningen worden toegestaan en welke niet. Zij willen zonder debat bepalen wat waarheid is. Dit getuigt van een verbijsterende arrogantie. Hoe kunnen zij denken onfeilbaar te zijn? Hoe kunnen zij denken dat zij anderen niet nodig hebben, dat zij niets van hen kunnen leren? Een werkelijk wijs mens weet dat hij niet alles weet.
Wat is fakenieuws en wat niet en nog belangrijker wie gaat dit bepalen?
En waar komt de behoefte vandaan om fakenieuws te verbieden in plaats van het te bestrijden met argumenten?
— Roelofsen 🇳🇱🇮🇱 (@Hertog15) April 24, 2023
Wat er op het spel staat
Onze samenleving is verre van volmaakt, maar we staan wel op de schouders van reuzen. De grondslagen van onze democratische rechtsstaat – de grondrechten, de scheiding der machten, het legaliteitsbeginsel en de onafhankelijke rechtsspraak – zijn in de loop der eeuwen moeizaam tot stand gekomen. Ze zijn nooit vanzelfsprekend geweest, en we hebben er maar al te vaak niet werkelijk naar geleefd.
Maar dat is geen reden om deze zaken nu maar aan de kant te schuiven. We zouden deze grondbeginselen moeten koesteren en ernaar moeten streven om het beter te doen, niet slechter. Want hoe gebrekkig onze uitvoering ervan misschien ook is, alleen in deze ordening kan elke burger veilig leven. Alleen op deze manier heeft ook de zwakste rechten.
De sterken in onze samenleving lijken steeds vaker te denken dat zij zo verlicht en weldenkend zijn dat zij voor anderen kunnen bepalen wat zij mogen doen, zeggen en zelfs denken. Deze lieden zien overal extremisme, behalve bij zichzelf. Het ene moment verklaren zij hun liefde aan de democratie, het andere moment nemen zij anderen hun grondrechten af ‘om de democratie te beschermen’.
Wat voor mooie woorden je daar ook voor bedenkt, het einde van deze weg is een dictatuur.
Je kunt de democratie niet redden door haar af te schaffen.
Vond je dit artikel goed? Steun Maaike van Charante via repelsteeltje.backme.org
Op de hoogte blijven van nieuwe artikelen? Volg Maaike op Twitter.
.
