De Kamer is terug van reces en ineens zijn alle politici bezig met energiearmoede. Na de onverschilligheid van voor het reces voelt deze empathie nogal onecht. Zeker als we zien hoe zelfs nu nog politici de energiecrisis voor hun eigen agenda gebruiken, terwijl niemand het wil hebben over de oorzaken. Want Poetin is een makkelijke zondebok, maar zowel linkse als rechtse politici zouden verantwoordelijkheid voor dit stiefkind moeten nemen.
#ikredhetnietmeer
Het programma Kassa (BNN VARA) besteedde aandacht aan energiearmoede en lanceerde op social media de hashtag #ikredhetnietmeer. Talloze mensen reageerden met persoonlijke verhalen, vaak onderbouwd met cijfers en voorzien van screenshots van rekentools.
Ineens werd zichtbaar wat zich afspeelt achter te veel voordeuren. In Nederland – een van de rijkste landen ter wereld – weten mensen niet meer hoe ze hun energierekening moeten betalen, en zijn ze bang voor de winter.
Ik ging kijken onder de hashtag #ikredhetnietmeer
Kleine selectie.👇💔
Dit is een ramp in slow motion, en als het straks koud wordt?
Dan gaat het pas echt helemaal mis.#armoede #energiearmoede pic.twitter.com/bBuT8ynE23— Maaike van Charante (@Repelsteeltje21) September 6, 2022
Hoe heeft het zover kunnen komen?
Schuld van Poetin?
Het makkelijke antwoord is natuurlijk: schuld van Poetin! Wat komt het toch goed van pas als er een dictator bij de hand is om de schuld op af te wentelen… Maar hoe goed dit verhaal veel politici ook uitkomt, er is meer over te zeggen. Als we de huidige crisis vergelijken met een watersnoodramp, dan is de Oekraïnecrisis de vloedgolf, maar hebben onze politici de dijken verwaarloosd of zelfs doorgestoken.
Privatisering van de energiemarkt
Ooit was onze energievoorziening in handen van nutsbedrijven die onder strenge controle van de overheid stonden. Maar in het kader van ‘vrij verkeer van kapitaal, goederen, diensten en mensen binnen de EU’ werd twintig jaar geleden de energiemarkt geliberaliseerd. Dit was dus in opdracht van de Europese Unie, maar Nederlandse politici werkten hier gewillig aan mee.
Er waren wel protesten: liepen we niet het risico dat de energievoorziening in buitenlandse handen zou komen? Was de energievoorziening nog wel gegarandeerd? Maar deze bezwaren werden weggewuifd. De vrije markt zou alles oplossen: dankzij de concurrentie zouden de prijzen laag blijven. En met die buitenlandse investeerders zou het wel loslopen.
In 2019 werd Eneco – de grootste energieleverancier van Nederland – verkocht aan het Japanse Mitsubishi, en daarmee was het laatste grote energiebedrijf in buitenlandse handen gekomen. Gemeentes verdienden als aandeelhouders miljarden aan deze deal.
Groene politiek
Maar was de energiemarkt hiermee werkelijk vrij? Natuurlijk niet. Het vrijemarktdenken van de privatisering – en de bijbehorende kortetermijnwinsten – kwam vooral van hebzuchtig rechts, maar ook linkse politici bemoeiden zich met energie.
Het taboe op kernenergie werd en wordt hardnekkig gepromoot, al zou inmiddels iedereen moeten weten dat kernenergie schoon, veilig en betrouwbaar is. En al werden zon- en windenergie nog zo geprezen en gesubsidieerd, er was natuurlijk geen sprake van dat we hiermee in onze energiebehoefte konden voorzien.
Stel je even voor dat we veertig jaar geleden gewoon de toen geplande kerncentrales hadden gebouwd… dan hadden we nu al tientallen jaren schone, betrouwbare energie van eigen bodem. Maar helaas: dankzij linkse klimaatidealen bleven we afhankelijk van fossiele brandstoffen.
Afhankelijk van de Russen
Toch hoefden we ons decennialang geen zorgen te maken over energie, want we hadden immers Gronings gas? Maar de aardbevingen in Groningen werden steeds erger, en nu wordt de aardgaswinning daar afgebouwd. En terwijl onze politici ons bezwoeren dat we voor energie niet afhankelijk zouden zijn van de Russen, werden de energiebanden tussen Nederland en Rusland steeds inniger.
Het opportunisme en het wensdenken over klimaatpolitiek waren niet exclusief Nederlands; ook elders in de EU was kernenergie gedwarsboomd en onwerkbare ‘groene’ energie gepromoot. Maar toen de Amerikanen waarschuwden dat Europa – en met name Duitsland – veel te afhankelijk was van Russische energie, werden ze uitgelachen.
Sancties
De politici van de EU hadden Poetin deze machtspositie cadeau gedaan, maar ze dachten toch nog stoere taal tegen hem te kunnen gebruiken. Na de Russische inval in Oekraïne besloot de EU om Rusland sancties op te leggen. Driemaal raden wat er gebeurde.
So… it's Putin who's sanctioning us?🤔
I really thought it was the other way around…https://t.co/yU7K9LzobU— Maaike van Charante (@Repelsteeltje21) September 5, 2022
Tegen Poetin en voor het klimaat!
Van links tot rechts hebben politici boter op hun hoofd, maar het is natuurlijk veel makkelijker om Poetin de schuld te geven. En dus horen we dat we ‘vol moeten houden’ en Poetin ‘niet mogen laten winnen’ of zelfs dat we blij moeten zijn met de hogere energieprijs. Want nu de prijs zo hard stijgt, kunnen we misschien wel eerder overschakelen op de ‘groene’ energie die eerder nog te duur was!
Sigrid Kaag, onze minister van Financiën, schijnt zich weinig zorgen over de gierende inflatie te maken, maar ze vond het wel nodig om te benadrukken dat een duurzame energietransitie nu eenmaal offers van ons vraagt. Zij vindt hoge energiekosten schijnbaar geen probleem, want het is voor het goede doel… Als dat inhoudt dat gewone Nederlanders in de kou zitten of failliet gaan, is dat blijkbaar bijzaak.
Wat dat betreft is D66 wel consequent: mensen zijn minder belangrijk dan ideologieën, zie ook hun behandeling van de boeren. En deze mentaliteit – die natuurlijk niet exclusief voor D66 is – zien we vaker bij de boven ons gestelden. Gewone burgers doen er niet toe: het is niet eens zo dat ze opzettelijk onderdrukt worden, het is meer alsof ze voor deze lieden niet bestaan.
Geen haast bij regering en Kamer
Het lijkt alsof de problemen van gewone Nederlanders pas op de politieke radar komen als mensen harde acties gaan voeren – zoals de boeren deden – of als de peilingen al te dramatisch worden. In juli probeerde Pieter Omtzigt nog wanhopig om deze dreigende energiecrisis op de agenda te krijgen, zodat tijdig maatregelen genomen konden worden. Maar de Kamer ging ‘gewoon’ twee maanden met reces en de regering had ook geen haast.
De regering handelt niet in deze crisis van bestaanszekerheid.
Mensen met minder dan minimumloon krijgen geen energietoeslag.
Terwijl bestaanszekerheid een grondwettelijke taak is.
De regering heeft alle macht maar geen gezag
Daarom steunde ik de motie van wantrouwen pic.twitter.com/F9XNNpl2xc— Pieter Omtzigt (@PieterOmtzigt) July 7, 2022
Inmiddels luiden veel media de noodklok en blaken de politici ineens van daadkracht. Wilde plannen buitelen over elkaar heen en elke partij hoopt te scoren bij de kiezers. Maar gaat iemand nog vraagtekens zetten bij het tot nu toe gevoerde beleid? Want er zijn toch wel een paar puntjes die aandacht verdienen.
Vrij verkeer binnen de EU
Het is natuurlijk erg leuk voor het bedrijfsleven dat we die EU-regel over ‘vrij verkeer van kapitaal, goederen, diensten en mensen binnen de EU’ hebben, maar wat kopen gewone burgers daar eigenlijk voor? De winsten zijn voor de top, gewone mensen betalen de (energie)rekening. Arbeiders worden tegen elkaar uitgespeeld – denk ook aan uitbuiting van Oost-Europeanen – en werkgevers en huisjesmelkers verrijken zich.
Hoe verhoudt zich dat tot mooie verhalen over vrijheid en open grenzen? Staan progressieve politici hier werkelijk achter of laten zij zich als schaamlapje misbruiken? Of vinden zij zelf geld belangrijker dan mensen?
Het klimaat als verdienmodel
Onze politici zetten hun handtekeningen onder verdragen zonder de belangen van de burgers voorop te stellen. De lobbyisten van het zakenleven boeken het ene na het andere succes, en doen handjeklap met de lobbyisten van het groene Walhalla. Die laatsten zijn voor de zakenlobby de perfecte partners, want zij verkopen de deals aan het publiek als idealisme. En wie weet geloven ze er zelf ook nog in.
Maar wie hebben er voordeel bij het saboteren van goedkope, schone en betrouwbare kernenergie? Behalve de zwaar gesubsidieerde zon- en windverkopers zijn dat de leveranciers van fossiele brandstoffen: grote oliemaatschappijen, foute regimes in de islamitische wereld en… Rusland.
Rutte4 is een rampenkabinet
Deze regering wordt door de een links en door de ander rechts genoemd. Maar van beide politieke richtingen heeft Rutte4 vooral de slechtste kanten. Van links de moralistische preken, en van rechts de onverschilligheid voor gewone burgers.
Het is te hopen dat deze regering valt over de energiecrisis, de stikstofcrisis of de asielcrisis. Het maakt niet eens meer uit over welke crisis. En het is nog meer te hopen dat de media dit keer het wanbeleid tot onderwerp van de verkiezingen zullen maken. Mark Houdini Rutte heeft al vaak genoeg de verkiezingen weten te manipuleren, hopelijk krijgt hij daar niet nog eens de kans voor.
De afgelopen decennia is Nederland zo geplunderd en uitgehold dat het land nu werkelijk kapot dreigt te gaan, en Mark Rutte heeft daar een grote rol in gespeeld. Hij is de verpersoonlijking van de onheilige alliantie die ook tot deze energiecrisis heeft geleid.
De politieke cultuur van Nederland moet eens werkelijk veranderen, en niet alleen een goedkoop etiketje – nieuwe bestuurscultuur – krijgen. Anders wordt het duivelspact tussen inhalig rechts en prekerig links nog eens onze ondergang.
Vond je dit artikel goed? Steun Maaike van Charante via repelsteeltje.backme.org
Op de hoogte blijven van nieuwe artikelen? Volg Maaike op Twitter.
.
