De coronacrisis heeft een bijzonder effect op onze samenleving. Het is een storm die ineens een hoop franje wegblaast.
Wie heeft het nog over identiteitspolitiek? Goed, in een uithoek van internet klaagt het landelijk platform slavernijverleden nog verongelijkt dat ‘het Nederlands coronabeleid te wit is’, maar de prioriteiten liggen even duidelijk anders momenteel. Daar zal hun rapport voor het Hoog Commissariaat voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties weinig aan veranderen.
Een andere openbaring is wat er ineens mogelijk blijkt op het gebied van grensbewaking. Jarenlang kregen we te horen dat het zinloos was om grenzen te bewaken, dat zou niets uitmaken voor grensoverschrijdende criminaliteit, illegale immigratie of de invoer van zwaar vuurwerk. En kijk eens: nu grenscontroles in grote delen van Europa zijn ingevoerd, droogt de migratiestroom op en worden allerlei criminelen bij de grenzen gearresteerd. Bijzonder.
Dan de berichten over de enorme afname van stikstof in onze atmosfeer dankzij alle tot stilstand gekomen activiteiten. Hoe zit het nu eigenlijk met het aandeel van de luchtvaart en het verkeer in ons stikstofprobleem? Deskundigen buitelden over elkaar heen om uitleg te geven en het valt op dat we vooral niet mogen onderschatten wat het aandeel van de boeren is. Stel je voor zeg: we zouden toch eens echt mee gaan tellen hoe zwaar de vele vliegreizen van onze elite op ons milieu drukken.
Handhaving, nog zoiets. Jarenlang een vies woord, en dat is het nog steeds bij veel bestuurders. Femke Halsema sprak van ‘gezonde tegenzin’ om te gaan handhaven.
Hoezo gezond? Als iets ongezond is in Nederland, dan is het wel de afkeer van handhaven. Criminaliteit en overlast krijgen al decennia veel te weinig tegenstand; soms lijkt het of er alleen nog handhaving is om brave burgers dwars te zitten. De belastingdienst en het centraal justitieel incassobureau weten van wanten, maar hoe zit het met het OM als het om echte criminaliteit gaat? Maar in de coronacrisis is oom agent ineens weer in beeld, al kan je je afvragen hoe het met de prioriteiten staat.
En waar zaken als identiteitspolitiek en gedoogbeleid in het onbarmhartige licht van een echte noodsituatie precies zo belachelijk blijken als critici al langer zeiden, daar wordt in een klap ook duidelijk wat de echt vitale beroepen zijn. Nee, dat zijn niet de overbetaalde talkshowhosts en hun gasten, het zijn niet de dure voetballers of de ‘kunstenaars’ die onze samenleving verlelijken; het zijn de hulpverleners, de leraren, de vakkenvullers en de boeren. Het zijn voor een groot deel mensen die vorig jaar nog op het Malieveld stonden in wanhoop over hun benarde situatie.
Zal er nu wezenlijk iets veranderen in onze maatschappij? Zal iedereen wakker schrikken en blijvend beseffen wat er allemaal krom is gegroeid en hoe het recht gezet moet worden?
Reken er maar niet op. Onze overheid is ziek tot op het bot. Zoals ik eind vorig jaar in mijn jaaroverzicht schreef:
Wat was nu wezenlijk belangrijk in 2019? Wat heeft invloed op onze toekomst?
Voor mij was 2019 het jaar van de falende staat. Een staat die ogenschijnlijk tegenstrijdige zaken als dictatoriale neigingen en wegduiken voor verantwoordelijkheid in zich verenigt. Een staat waarin de burger het nakijken heeft en een kleine kliek macht uitoefent via ondemocratische manipulatie.
Juist de coronacrisis heeft pijnlijk duidelijk aan het licht gebracht hoe onze overheid wegduikt voor verantwoordelijkheid. Men verschuilt zich liever achter ‘de experts’ tot het bijna te laat is. Als er straks schuldigen aangewezen moeten worden, zal Mark Rutte zijn handen in onschuld wassen en ‘Jaap en zijn mensen’ zonder enig gewetensbezwaar laten vallen.
En dictatoriale neigingen? Voor de zoveelste keer blijkt hoe graag de staat alle macht naar zich toetrekt. Dit vindt men blijkbaar een gouden kans om even zonder pottenkijkers bezig te kunnen zijn: achter de rug van het parlement snel zaken regelen en journalisten vertellen dat de WOB – helaas, helaas – even opgeschort moet worden. Nu nog even een app invoeren om burgers mee te controleren, want de staat kunt u vertrouwen, nietwaar?
De staat grijpt haar kansen om macht naar zich toe te trekken, maar grijpt men ook de kansen om werkelijke verbeteringen door te voeren? Gaat men iets doen aan de uitbuiting van zorgverleners en leerkrachten, om maar iets te noemen?
Laten we daar maar niet te hard op rekenen. Klappen voor de zorg is leuk – vooral als er camera’s in de buurt zijn – maar echte hervormingen zouden wel eens ten koste van de eigen hobby’s van het establishment kunnen gaan.
Als het lukt om dit virus onder controle te krijgen, zullen de kranten en tv-uitzendingen snel weer gevuld worden met de rookgordijnen die altijd al zo goed van pas kwamen om werkelijke misstanden te verdoezelen.
Dan zal het weer tijd zijn voor identiteitspolitiek, schijntolerantie en schijnproblemen om de werkelijke problemen aan het oog te kunnen onttrekken. Want de belangen van de bovenklasse wegen uiteindelijk altijd zwaarder dan die van de rest van de samenleving.
Hoe deugdzaam er ook geklapt wordt voor de camera’s.
Vond je dit artikel goed? Steun Repel via repelsteeltje.backme.org
Voor meer artikelen van Repel, zie deze link.
Op de hoogte blijven van nieuwe artikelen? Volg me op Twitter.
.
