Dit is een recensie door Olli Salvatore
Om de zoveel tijd staat er in ons taalgebied een auteur op die multi-getalenteerd is en met alles dat uit de pen vloeit het lezerspubliek zielsgelukkig maakt. Ik schijf dit ter inleiding van het nieuwste wonderkind der Nederlandse Letteren: Charlotte Van den Broeck.
Inleiding? Een beetje een misplaatst woord gezien haar gevestigde reputatie. Wie haar nog niet kent heeft vermoedelijk een tijdje op een andere planeet vertoefd. Met reeds twee virtuoze dichtbundels achter haar naam (Kameleon en Nachtroer, die beide een grote prijs wegkaapten) en schitterende life-performances (ze draagt graag en met veel passie haar eigen gedichten voor, check YouTube) heeft ze haar sporen al verdiend en was ze toe aan haar prozadebuut: Waagstukken dus.
Wereldreis
Even speciaal als de vormgeving van het boek (een paperback met opengewerkte rug waardoor een veelkleurig garen van de boekbinder zichtbaar wordt gemaakt) is de inhoud: Het verslag van een wereldreis langs dertien bouwwerken waaraan de ontwerpers zelf ten onder gingen.
Inspiratie vond de schrijfster dicht bij huis, in haar geboortestad Turnhout, waar het stedelijk zwembad op zo weinig begrip van de gebruikers kon rekenen dat het de architect tot wanhoop dreef, zo niet de aannemer. Eén van beide benam zich het leven, zoveel is zeker.
Althans, die urban legend doet de ronde. Meer nog dan een boek of een film bepalen gebouwen de gemoedstoestand van het volk. Een boek bijvoorbeeld kunnen we dichtklappen als het ons tegenstaat, maar wat doe je met een gebouw dat midden in de stad oprijst? Je wordt er blijvend mee geconfronteerd, tenzij de sloophamer er aan te pas komt.
Gefascineerd door deze gedachte besluit de auteur zelf navraag te doen naar de tragische afloop van het bouwproject in haar geboortestad. Puur uit nieuwsgierigheid zoekt ze op of er meer van dit soort architecten bekend zijn die uit het leven stapten nadat hun creatie slecht werd ontvangen.
Tot haar verbazing zijn er zo een heleboel. Ze maakte een shortlist van de meest schrijnende gevallen en reisde daarop drie jaar lang de wereld rond om ter plekke alle vervloekte gebouwen zelf te gaan beleven en de verhalen rond hun ontstaansgeschiedenis op te tekenen.
Literaire totaalbelevenis
Het resultaat is een verbluffend prozadebuut dat leest als een literaire totaalbelevenis: Proza met een poëtische toon, maar tegelijk ook een reisverslag, een geschiedenisboek, een verhandeling over architectuur, een filosofische bespiegeling én een semi-autobiografie.
En dat alles vlot met elkaar verweven zonder dat het gekunsteld overkomt. De ene pagina ontrukt ze de naam van een ten onrechte vergeten architect aan de vergetelheid, de volgende pagina wijdt ze uit over haar ingewikkelde liefdesleven of haar roeping tot verhalen vertellen die de ene keer troost en vreugde biedt, de andere keer kwelling.
Deze bundel werd al meteen na zijn verschijnen bejubeld en doet alleen maar hopen dat deze literaire duizendpoot ons een volgende keer wil vergasten op een novelle of roman.
Het boek verscheen bij uitgeverij De Arbeiderspers, die ook de bekende reeks Privé-Domein verzorgt. Het zou mij niet verbazen indien Waagstukken bij één van de volgende herdrukken opgenomen wordt in deze prestigieuze reeks, waar alleen de allerbeste literatoren deel mogen van uitmaken.
Wie nu nog snel deze speciale editie wil bemachtigen kan zich beter naar de boekhandel reppen. Te voorspellen valt dat deze binnen een aantal jaren een gegeerd bibliofiel verzamelitem wordt.
Waagstukken door Charlotte Van den Broeck
288 pag., de Arbeiderspers, 2019
