In de verte zag ik de kinderen al staan, twee jongens en twee meisjes van een jaar of tien, heftig discussiërend. Toen ze me aan zagen komen, kwamen ze naar me toe, opgelucht dat er nu een volwassene was die hun probleem op kon lossen.
Ik moest ze eerst het zwijgen opleggen en een woordvoerder aanwijzen, zo verhit waren ze.
Wat was het probleem?
Twee van hen hadden een plastic drinkflesje gevonden en waren ermee gaan voetballen. De andere twee hadden hen aangesproken en gezegd dat ze het flesje netjes in een prullenbak moesten gooien. Daarop hadden de voetballers geantwoord dat zij het flesje niet op straat hadden gegooid, zij hadden er alleen maar mee gespeeld.
Voor de seksisten onder ons: het waren niet de jongens die voetbalden en de meisjes die er iets van zeiden; beide groepjes waren gemengd. Ik geeft toe: dat was ook voor mij een verrassing.
Toen ik de voor de hand liggende oplossing aandroeg, dan gooi je het nu toch gewoon weg? werden eensgezind vier hoofden geschud. Zo simpel was het niet.
Eén van de meisjes verzuchtte dat ze hier al een half uur stonden.
Ik schoot in de lach en zei dat ze in die tijd het flesje al tien keer weg hadden kunnen gooien, maar dat maakte geen indruk.
Het probleem zat ergens anders.
Ze hadden zich stuk voor stuk vastgebeten in hun principes.
Ze waren het er allemaal over eens dat het flesje moest worden opgeruimd, maar iedereen had argumenten waarom de anderen dat moesten doen. En dus stonden ze daar als morele gevangenen van een plastic flesje.
O, spiegel van onze maatschappij.
Wat kunnen we toch moraliseren met z’n allen en de ander op zijn plicht wijzen. We weten het allemaal zo goed, en we zijn bereid om daar uren over te discussiëren, maar gewoon even de zaken aanpakken en oplossen? Ho maar.
En wat er ook speelt, het is altijd de verantwoordelijkheid van een ander. Liefst een ander die domweg moet gehoorzamen.
Maar als niemand wil buigen, wat dan?
In elk geval waren deze kinderen volgens de Nederlandse tradities opgevoed:
- Geen afval laten slingeren!
- Spreek anderen aan op hun gedrag!
- De vervuiler ruimt op!
Dat klinkt allemaal prima, en de opvoeders hebben het oorspronkelijk vast goed bedoeld, maar dit was een aardig voorbeeld van wat er in de praktijk van goede bedoelingen terecht komt.
Allemaal met het vingertje naar elkaar wijzen en verzanden in oeverloze discussies die niets oplossen.
Bij de ‘grote mensen’ gaat het precies zo, kijk maar naar het klimaatakkoord.
In Parijs heeft Nederland beloofd – of dit nu zinnig is of niet – dat ‘we’ minder CO2 gaan uitstoten.
Maar we stoten allemaal CO2 uit, al is het maar doordat we ademhalen. En we hebben allemaal energie nodig, al is het maar om ons huis te verwarmen, om de producten te (laten) maken die we gebruiken, en om van A naar B te komen.
Natuurlijk stoten de energiecentrales en de bedrijven de meeste CO2 uit, maar – roepen deze partijen – dat doen we voor de bevolking! Wij produceren hun gebruiksartikelen en hun energie, en wij zorgen dat alles op zijn plek komt.
En dus is de volgende stap het vingerwijzen. Spreek anderen aan op hun gedrag!
De bevolking wijst naar de bedrijven, de bedrijven wijzen naar de bevolking, en iedereen wijst naar de overheid. Er staan ‘klimaatbewuste’ partijen op in de Tweede Kamer, en vervolgens komen we aan punt drie:
De vervuiler betaalt/ruimt op!
Maar wie is de vervuiler?
Wij allemaal natuurlijk, en dan komt de macht om de hoek kijken…
Overheid, bedrijfsleven en burgers, wie van de drie is het slechtst georganiseerd?
De burgers, en dus zitten zij niet aan de klimaattafels waar besproken wordt wie de rekening mag betalen/het vuil mag opruimen.
En vervolgens komt de politiek juichend vertellen dat alles gelukkig is opgelost: we hebben een klimaatakkoord!
En als je Rob Jetten, Jesse Klaver en Ed Nijpels ziet stralen, zou je bijna geloven dat de wereld nu gered is en dat Nederland weer gidsland is.
Is de wereld nu gered?
Is de opwarming van de aarde nu gestuit en leven we allemaal nog lang en gelukkig?
Natuurlijk niet.
Voor de opwarming maakt het bitter weinig uit en het kost Nederland miljarden.
En langzaam maar zeker beginnen de burgers te beseffen dat zij degenen zijn die kapitalen gaan betalen voor een schoner milieu, en dat hun offer weinig of niets uit zal maken.
En wat moeten ze ertegen beginnen?
Een referendum?
Laat maar…
Kwam er maar een volwassene langs die de zaak gewoon even oploste.
Weet u hoe het afliep met dat plastic flesje?
Ik zei tegen de kinderen dat het heel goed is dat ze geen rommel op straat willen laten slingeren, en dat ze vooral ook in de toekomst hun afval netjes op moeten blijven ruimen.
Vervolgens heb ik het flesje opgeruimd in de – misschien vergeefse – hoop dat goed voorbeeld goed doet volgen.
De kinderen waren zielsopgelucht dat ze verlost waren van deze verantwoordelijkheid, sprongen op hun fietsen en reden weg.
Weet u wie in het ‘grote-mensen-overleg’ de volwassene zou moeten zijn?
De overheid.
Zij zou het probleem gewoon aan moeten pakken. Geen dubieuze gerechtigheid, zoals het zwakste kind dwingen om het flesje op te ruimen. Geen besluiteloosheid, zoals ‘laat dat flesje maar liggen’. Geen schijnoplossingen, zoals ‘dat flesje vergaat vanzelf’.
Gewoon dat flesje oppakken en in de prullenbak gooien.
Dus stoppen met de burger voor alle kosten op te laten draaien door dure schijnoplossingen te verplichten zoals:
- ‘van het gas af’ (van alle fossiele brandstoffen het minst vervuilend)
- het aanschaffen van warmtepompen (inefficiënt en onbetaalbaar)
- extra belasting op energie (oneerlijk en onbetaalbaar)
- het aanschaffen van elektrische auto’s (waar komt die elektriciteit vandaan? Juist: de vervuilende energiecentrales)
En vooral stoppen met idiote subsidies voor windmolens en zonnepanelen, die niet zo milieuvriendelijk zijn als ze lijken, en bovendien hoogstwaarschijnlijk nooit in onze energiebehoefte zullen kunnen voorzien.
De overheid zou eindelijk eens nuchter moeten worden en moeten investeren in kerncentrales. Het is al lang geleden bewezen dat deze vorm van energie verreweg het schoonst en het veiligst is, en de overjarige activisten die daar nog tegen protesteren, moeten simpelweg gebombardeerd worden met feiten.
En als die kerncentrales er staan, worden elektrische auto’s meteen veel milieuvriendelijker, dus laten we gewoon doorgaan met het ontwikkelen van betere elektrische auto’s en betere oplaadmogelijkheden.
O ja, en totdat de kerncentrales klaar zijn, kunnen we gas gebruiken.
Dat is van alle fossiele brandstoffen de schoonste, bovendien hebben we daar de infrastructuur al voor.
En als we eenmaal thoriumcentrales hebben, hoeven we ons geen zorgen meer te maken dat de energie opraakt, zoals bij fossiele brandstoffen.
Raar eigenlijk dat in het hele klimaatakkoord met geen woord gerept wordt over kernenergie.
Zullen we dat eens per referendum…?
Oh, wacht.
Wat zou het leuk zijn als onze overheid zich eindelijk eens als een nuchtere volwassene zou gaan gedragen.
